جواب عقلی

افرادی که به زیارت می‏روند و ضریح را می‏بوسند اینقدر متوجه هستند که

ضریح اولا از فلز ساخته شده و ثانیا اثری در روا شدن حاجت ندارد ولی چون دست ایشان به شخص مزبور نمی‏رسد لذا از باب تیمن و تبرک و برای اینکه اظهار علاقه کرده باشند ضریح را می‏بوسند. منظور از اینکه زوار ضریح را می‏بوسند این نیست که حاجت آنان روا شود بلکه منظور ایشان از بوسیدن ضریح اظهار علاقه کردن است. شعری که ذیلا از نظر شما می‏گذرد این مطلب را کاملا واضح و روشن می‏نماید:

1 – أمر علی الدیار دیار لیلی‏

اقبل ذا الجدار و ذا الجدارا

2 – و ما حب الدیار شغفن قلبی‏

و لاکن حب من سکن الدیارا

1 – یعنی من در میان خانه‏ها به خانه لیلا عبور می‏کنم و آن دیوارها را می‏بوسم.

2 – اینطور نیست که محبت خانه‏ها دل مرا برده باشد بلکه محبت و دوستی آن افرادی که ساکن آن خانه‏ها بوده‏اند دل مرا برده است.