بعدازظهر تاسوعا، شمر خود را نزدیک خیمههای امام حسین علیهالسلام و یارانش رسانید، و در آنجا ایستاد و فریاد زد:
این بنو اختنا؛
پسران خواهران ما کجایند؟ (1).
توضیح اینکه: در میان عرب رسم بود که دختران قبیلهی خود را خواهر میگفتند، نظر به اینکه شمر از قبیلهی «بنیکلاب» بود، حضرت امالبنین مادر عباس علیهالسلام نیز از این قبیله بود، شمر از امالبنین تعبیر به خواهر کرد.
و مطابق روایت دیگر؛ شمر فریاد زد:
این بنو اختنا؟ این العباس و اخوته؟؛
کجایند خواهر زادگان ما؟ کجا است عباس و برادرانش؟ (یعنی کجایند عباس، عبدالله، عثمان و جعفر، پسران امالبنین؟)
عباس علیهالسلام و برادرانش سخن او را شنیدند، ولی از او دوری جسته و پشت به او کردند.
امام حسین علیهالسلام به آنها فرمود: «گرچه شمر، فاسق و پلید است، ولی جواب او را بدهید.»
عباس علیهالسلام و برادرانش به پیش آمدند و خطاب به شمر گفتند: «چه میگویی، به ما چه کار داری؟»
شمر گفت:
یا بنی اختی انتم آمنون، لا تقتلوا انفسکم مع الحسین، و الزموا طاعة امیرالمؤمنین یزید؛
ای خواهر زادگانم، شما در امان هستید خود را با حسین به کشتن ندهید، به اطاعت امیرمؤمنان یزید در آیید.
در این هنگام عباس علیهالسلام چنین جواب داد:
لعنک الله و لعن امانک اتؤمننا و ابن رسول الله لا امان له، و تأمرنا ان ندخل فی طاعة اللعناء و اولاد اللعناء؟؛
خداوند تو و امان تو را لعنت کند، آیا به ما امان میدهی، و برای پسر رسول خدا صلی الله علیه وآله امام حسین علیهالسلام
امانی نیست، و تو به ما امر میکنی که در اطاعت لعینان و فرزندان ملعون شدگان پلید درآییم ؟ (2).
و طبق روایت دیگر، حضرت عباس علیهالسلام خطاب به شمر فریاد زد:
تبت یداک، و بئس ما جئتنا به من امانک یا عدو الله، اتأمر ان نترک اخانا و سیدنا الحسین، و ندخل فی طاعة اللعناء و اولاد اللعناء؛
دستهایت بریده وقطع باد، چقدر بد و زشت است این امانی که آوردهای ای دشمن خدا؟ آیا به ما فرمان میدهی که برادر و آقای خود حسین را ترک کنیم و در اطاعت لعینان و فرزندان لعینزادگان درآییم؟
شمر از این پاسخ قاطع، خشمگین شد و به سوی سپاه خود بازگشت. (3).
مطابق پارهای از روایات، شمر در روز عاشورا نیز، امان خود را به عباس علیهالسلام و برادران مادری او عرضه کرد، و فریاد زد: «ای خواهرزادگان من، خود را به خاطر برادرتان حسین به کشتن ندهید، و به اطاعت امیرمؤمنان یزید در آیید.»
حضرت عباس علیهالسلام جواب داد: «ای دشمن خدا! دو دستهایت بریده باد، آیا آقا و برادرمان را رها کنیم و به اطاعت ملعون شدگان
و ملعون زادگان درآییم؟» (4).
به این ترتیب، شمر دوبار (یک بار در روز تاسوعا و بار دیگر در روز عاشورا) اعلان امان کرد، ولی عباس علیهالسلام و برادرانش، آن را قاطعانه رد کردند.
1) همان مدرک.
2) اعلام الوری، ص 120 – مقتل الحسین مقرم، ص 251 – و در ارشاد مفید آمده: این جواب را همهی برادران (عباس و سه برادرش) دادند (ترجمه ارشاد، ج 2، ص 91(.
3) نفس المهموم، ص 113 – کامل ابناثیر، ج 4، ص 56، منتخب التواریخ، ص 258.
4) مثیر الاحزان ابننما، ص 56.
