تربیت

در مورد تربیت فرزند و محیط مناسب؛ مردی از رسول خدا صلی الله علیه و آله پرسید: حق فرزند من بر من چیست؟ رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

تحسن اسمه و ادبه و ضعه موضعا حسنا؛

نام نیکو بر او بگذار و او را تربیت کن و او را (در مورد تحصیل و انتخاب کسب) در محیط و جای مناسب

و شایسته قرار بده. (1).

حضرت عباس علیه‏السلام همچون پدرش حضرت علی علیه‏السلام از سه عامل مذکور به طور کامل برخوردار بود، در مورد عامل اول (وراثت) عباس علیه‏السلام عالی‏ترین ارزش‏ها را از پدر ارجمند و مادر پر فضیلتش به ارث برد، و در مورد عامل دوم (تربیت) آن حضرت، در محضر پدری مانند علی علیه‏السلام و مادری همچون ام‏البنین علیهاالسلام تربیت گردید، و در خانه‏ی علی علیه‏السلام در کنار فرزندان حضرت زهرا علیهاالسلام، حسن، حسین، زینب و ام‏کلثوم علیه‏السلام از عالی‏ترین برنامه‏های تربیتی برخوردار بود.

به ویژه در موضوع شجاعت و دلاوری در میدانهای نبرد، آن چنان عباس علیه‏السلام از مکتب تربیتی پدر رشد کرد، که در این راستا فارغ التحصیل کامل شد.

آری عباس علیه‏السلام در زیر سایه‏ی پدری بزرگ شد که آن پدر (طبق دیوان منسوب به حضرت علی علیه‏السلام) می‏فرمود:

السیف و الخنجرنا ریحاننا اف علی النرجس و الیاس شرابنا من دم اعدائنا و کأسنا جمجمة الرأس

یعنی: «شمشیر و خنجر، شاخه‏ی گل ما است، اف بر گل نرجس و گل یاس، نوشیدنی ما خون دشمنان ما است و جام آن نوشیدنی، جمجمه‏ی سر است.

فرزندان علی علیه‏السلام به خصوص نور چشمش عباس علیه‏السلام این درس را از پدر آموخته بود، از این رو با کمال دلاوری با صورت و گلو

و سینه‏اش از تیر و شمشیر و نیزه‏ی دشمن استقبال می‏کرد، گویی هر یک از تیره‏ها، شاخه‏ی گلی است که از حبیب به محبوب و از عاشق به معشوق می‏رسد، به گفته شاعر عرب:

یلقی الرماح بنحره فکانما

فی ظنه عود من الریحان‏

و یری السیوف و صوت وقع حدیدها

عرسا تجلیها علیه غوان‏

یعنی: حضرت عباس علیه‏السلام آن چنان به ملاقات نیزه‏های دشمن می‏رفت و آنها را دریافت می‏کرد که گویا عود خوش بوی گل دریافت می‏نماید، او شمشیرها و صدای برخورد آهن‏های اسلحه‏ها را، (در راستای جهاد در راه خدا) همچون همسری زیبا می‏دید که آرایشگران خوش سیما، او را آراسته‏اند. (2).

1) فروع کافی، ج 2، ص 94.

2) معالی السبطین، ج 1، ص 451.