ای قد و قامت تو معنی قد قامت من
ای که الهام عبادت ز وجودت گیرم
مادرم داد به من درس وفاداری را
عشق شیرین تو آمیخته شد با شیرم (1).
در فهرست فضایل ابوالفضل علیهالسلام، وفاداری چون ستارهای نورآفرین به چشم میخورد و نام عباس با صفت وفا همیشه و همه جا همراه بوده است. آنان که در عرصهی صفات آسمانی به دنبال «ابرار» و «سعادت پیشگامان» اند این فضیلت را نشانی ارزشمند برای آنان شمرده (2) و به خوبی با سیرهی دردمندان وفادار آشنا هستند؛ بلند اخترانی که همیشه جام بلا و رنج مینوشند و هیچ گاه از مهر و وفا به ارزشهای اخلاقی و ملکوتی مکتب خویش جدا نمیشوند (3).
عباس علیهالسلام شخصیت نستوهی بود که وفاداری خود را در ابعاد وفای به دین، وفای به امام زمان و وفای به امت راستین تجلی بخشید. روح پر خروش و قلب شوریدهی او لحظهای از دین اسلام غافل نمیشد و برای یاری آن تمام همت خود را صرف میکرد تا کژیها و نادرستیهای مکتب را زدوده، طراوت و عظمت واقعی برای آن باز آورد.
به سخن حسین علیهالسلام که فرمود: «و علی الاسلام السلام» (اثری از اسلام باقی نمیماند هنگامی که یزید رهبری آن را عهدهدار باشد) اعتقادی قلبی داشت و با بدعتهایی که در دین بود به شدت مبارزه میکرد.
از سوی دیگر میدانست که حسین فرزند فاطمه و پارهی تن رسول خداست که در هنگامهای سخت، رهبری دین و پیشوایی مسلمین را عهدهدار شده است و عهدی محکم و پیوندی ناگسستنی برای یاری او لازم است و باید در راه دفاع از اهداف مقدس امام مبارزهای فراگیر و مردانه کرد. از این رو در راه وفاداری به حسین علیهالسلام ذرهای کوتاهی ننمود و الگویی تمام عیار و وصف ناشدنی در این باره گردید، تا امت محمدی حقیقت دین را باز شناسند و آن را از هر پوستهی ناپسندی جدا بنگرند (4).
امام صادق علیهالسلام دربارهی وفاداری ابوالفضل علیهالسلام میفرماید:
شهادت میدهم در برابر جانشین رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در مقام تسلیم بودی… به حجت خدا وفادار ماندی و خیرخواه امام خود بودی (5).
و حضرت ولیعصر علیهالسلام در سلام خود به عباس علیهالسلام چنین میفرماید:
سلام بر ابوالفضل؛ عباس پسر امیرمؤمنان علیهالسلام که جان خود را نثار برادرش کرد… و فدای او شد. (6).
1) ای اشکها بریزید، حبیب چایچیان (حسان(، ص 211.
2) میزان الحکمه، ج 1، ص 602، حدیث 1675.
3) نهجالبلاغه صبحی صالح، خطبهی 87؛ فیض الاسلام، خطبهی 86 قسمت اول.
4) ر. ک: بطل العلقمی، ج 2، ص 285 – 243.
5) العباس، ص 116؛ مولد العباس بن علی علیهالسلام، ص 97؛ بطل العلقمی، ص 257؛ سردار کربلا، ص 229.
6) بطل العلقمی، ج 2، ص 311.
