واقعه غدیر به بیان امام محمد باقر

زمان مطالعه: 38 دقیقه

شیخ جلیل طبرسی رضوان الله علیه در کتاب «احتجاج» به سند خود از حضرت امام محمدباقر – صلوات الله علیه – روایت کرده که آن حضرت فرمودند:

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در مدینه، تمام شرایع و احکام – به جز حج و ولایت – را ابلاغ فرمود، و برای ابلاغ این دو، از مدینه حج گزارد.

جبرئیل علیه‏السلام نازل شد و به خدمت حضرتش عرضه داشت: یا محمد! خدای – جل اسمه – به تو سلام می‏رساند و می‏فرماید:

»من هیچ پیامبری از پیامبرانم، و هیچ پیامبری از رسولانم را قبض روح نکردم، مگر بعد از کامل کردن دینم و تأکید حجتم، اکنون دو فریضه – از دین – بر عهده‏ی تو باقی مانده که مردم بدانها نیاز دارند، و باید به قوم خود برسانی:

(اول) فریضه حج.

(دوم) فریضه ولایت و خلافت پس از خودت.

همانا من زمینم را از حجت، خالی نگذارده‏ام و هرگز خالی نمی‏گذارم«.

جبرئیل، پس از ابلاغ کلمات الهی عرضه داشت: خدای جل ثناؤه، به تو امر می‏فرماید که فریضه‏ی حج را به قوم خود برسانی، خودت حج کنی، و هر که

استطاعت دارد – از اهل شهر و اطراف و اعراب بادیه‏نشین – همه با تو حج کنند، و حج آنها را نیز مانند نماز، زکات و روزه‏ی آنها به ایشان بیاموزی، و هم چنان که آنان را بر تمام شرایع واقف کردی، بر حج نیز واقف گردانی.

(امام علیه‏السلام در دنباله سخنان خود فرمود(:

پس آنگاه منادی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در میان مردم ندا کرد: آگاه باشید که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله اراده‏ی حج دارد و می‏خواهد حج را نیز مانند دیگر شرایع دینتان به شما بیاموزد و شما را بر حج، مانند دیگر احکام واقف گرداند.

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به همراهی مردم، از مدینه به سمت مکه حرکت کردند. مردم، با دقت تمام به حرکات پیامبر خدا صلی الله علیه و آله دقت می‏کردند، تا مانند آن حضرت، اعمال حج را به جای آورند.

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله اعمال حج را به جای آورد. و شمار کسانی که به همراهی حضرتش برای ادای مناسک حج آمده بودند، به هفتاد هزار نفر می‏رسید، به عدد اصحاب حضرت موسی علیه‏السلام در زمانی که از بنی‏اسرائیل برای هارون بیعت گرفت، بیعتی که مردم پس از آن شکستند، و گوساله و سامری را پیروی کردند.

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله نیز از مردم برای خلافت علی علیه‏السلام پیمان گرفت، مردم به عدد بنی‏اسرائیل، و پیمان‏شکنی آنها نیز مانند پیمان‏شکنی بنی‏اسرائیل، گام به گام مشابه هم.

ندای تلبیه (لبیک اللهم لبیک) تمام فضای مابین مکه و مدینه را پر کرده بود. هنگامی که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به موقف رسید، جبرئیل از جانب خدای تعالی فرود آمد و عرضه داشت: ای محمد! خدای عزوجل به تو سلام می‏رساند و می‏فرماید:

همانا اجل تو نزدیک شده و مدت عمر تو سر آمده است. و من تو را به چیزی (مرگ) فرود می‏آورم، که نه چاره‏ای از آن هست و نه گریزگاهی. پس پیمان خود را بسپار، و وصیت خود را عرضه دار. و تمام آنچه از علم و میراث علوم پیامبران پیشین و سلاح و تابوت و تمام آیات انبیا – که نزد تو موجود است – به وصی و

خلیفه‏ی پس از خودت حجت بالغه‏ی من بر آفریدگانم، علی بن ابی‏طالب علیهماالسلام بسپار.

پس علی علیه‏السلام را به عنوان علم هدایت در میان مردم برپا دار. و عهد و میثاق و بیعتش را تجدید کن. و بیعتم را که از آنان گرفته‏ای، و میثاق مرا که از آنان ستانده‏ای به یادشان بیاور. و پیمانی را که به ایشان عرضه کرده‏ای ولایت ولیم، مولایشان و مولای هر مؤمن و مؤمنه علی بن ابی‏طالب علیهماالسلام به آنان تذکر ده.

من هیچ پیامبری از پیامبرانم را قبض روح نکردم، مگر پس از کامل کردن دینم و تمام ساختن نعمتم به ولایت دوستانم و دشمنی دشمنانم. و این، کمال توحید و دین من، و اتمام نعمت من بر بندگانم به پیروی ولیم و اطاعت وی می‏باشد. و این، از آن رو است که من زمینم را بدون سرپرستی که حجت من بر آفریدگانم باشد، نمی‏گذارم.

پس امروز دینتان را برایتان کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام نمودم، و اسلام را به عنوان دین برای شما پسندیدم، به واسطه‏ی ولی من و مولای هر مؤمن و مؤمنه، علی بنده‏ام و وصی پیامبرم و خلیفه پس از حضرتش و حجت بالغه‏ی من بر آفریدگانم، که طاعت او به طاعت محمد پیامبرم همراه است. و اطاعت او و اطاعت محمد، با اطاعت من همراه است. هر که او را اطاعت کند، مرا اطاعت کرده و هر که او را عصیان نماید، مرا عصیان نموده است. او را علم، میان خود و خلقم قرار دادم. هر که او را به امامت بشناسد، مؤمن باشد. و هر که او را انکار کند، کافر است. و هر که کسی را در بیعت با او شریک سازد، مشرک است. و هر که مرا با ولایت او ملاقات کند، داخل بهشت شود. و هر که مرا با دشمنی او ملاقات کند، داخل آتش گردد.

پس ای محمد! علی علیه‏السلام را علم هدایت برپا دار. و از آنان بیعت بگیر. و عهد و میثاق مرا با آنان تجدید نما، که من تو را به نزد خود قبض روح می‏کنم و به سوی خود فرامی‏خوانم.

(امام علیه‏السلام در ادامه روایت فرمود:)

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله ترسید که قوم او و اهل نفاق و شقاق متفرق شوند و به جاهلیت بازگرداند، چرا که دشمنی آنها را می‏دانست، و آگاه بود که چه کینه و دشمنی در درون خود نسبت به علی علیه‏السلام دارند. از این رو، پیامبر صلی الله علیه و آله از جبرئیل درخواست کرد تا از پروردگار متعال، بخواهد که پیامبر را از فتنه‏ی مردم در امان خود بگیرد.

پیامبر صلی الله علیه و آله منتظر بود که جبرئیل، عصمت الهی از فتنه‏های منافقان را از جانب خدای جل اسمه بیاورد. از این رو، ابلاغ پیام الهی را به تأخیر انداخت، تا این که به مسجد خیف رسید. جبرئیل، در مسجد خیف بر حضرتش فرود آمد و به ایشان امر نمود که آنچه را از جانب الهی آورده انجام دهد، اما از حفظ و عصمت الهی سخنی به میان نیاورد.

پیامبر فرمود: ای جبرئیل! من می‏ترسم تا مردم مرا تکذیب کنند و گفته‏های مرا در مورد علی علیه‏السلام قبول ننمایند.

لذا حرکت کرد، تا به غدیرخم در نزدیکی جحفه رسید. در محل غدیرخم، جبرئیل در حالی به خدمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله رسید که پنج ساعت از روز گذشته بود. و با تهدید و وعید و وعده‏ی حفظ الهی پیامبر از فتنه‏ی مردم، وارد شد.

جبرئیل عرض کرد: ای محمد! خدای عزوجل به تو سلام می‏رساند و می‏فرماید: «ای پیامبر! آنچه را از جانب پروردگارت به تو نازل شده» در مورد علی علیه‏السلام «به مردم برسان. و اگر چنین نکنی، رسالت او را به اتمام نرسانده‏ای. و خدا، تو را از مردم حفظ می‏کند«.

اولین مسافران کاروان، به جحفه رسیده بودند. جبرئیل به پیامبر صلی الله علیه و آله عرض کرد تا امر نماید که هر که جلو رفته برگردد. و هر که هنوز به غدیرخم نرسیده، بیاید و همه آنجا توقف کنند، تا در آنجا علی علیه‏السلام را به عنوان جانشین خود و علم

هدایت معرفی نماید، و آنچه را که خدا در مورد علی علیه‏السلام نازل فرموده به آنها برساند، و به پیامبر خدا صلی الله علیه و آله خبر داد که خدا او را از فتنه مردم حفظ می‏کند.

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در این هنگام که عصمت الهی نازل شد، به منادی امر فرمود که در میان مردم ندا کند: «الصلاة الجامعة» و به پیش رفتگان فرمان بازگشت، و به عقب‏ماندگان فرمان توقف دهد. و طرف راست جاده را تا کنار مسجد الغدیر (1) خالی نمایند. و این را جبرئیل از جانب خدای عز اسمه امر کرده بود.

در آن محل، چند درخت بود. پیامبر صلی الله علیه و آله امر فرمود که در زیر سایه‏ی آن درختان سنگ‏هایی به شکل منبر برایشان نصب نمایند، تا بر مردم مشرف باشد. آنها که جلو رفته بودند، بازگشتند. و آنها که نرسیده بودند، آمدند و در همانجا ماندند. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله بر فراز آن منبر ایستاد، سپس حمد و ثنای خدا گفت و فرمود:

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله الذی علا فی توحده، و دنی فی تفرده، و جل فی سلطانه، و عظم فی أرکانه، و احاط بکل شیی‏ء علما و هو فی مکانه، و قهر جمیع الخلق بقدرته و برهانه.

مجیدا لم یزل محمودا لا یزال، باری‏ء المسموکات، و داحی المدحوات، و جبار الأرضین و السموات، سبوح قدوس رب الملائکة و الروح. متفضل علی جمیع من برأه، متطول علی جمیع من انشأه، یلحظ کل عین و العیون لا تراه، کریم حلیم ذو أناة، قد وسع کل شیی‏ء رحمته و من علیهم بنعمته. لا یعجل بانتقامه و لا یبادر الیهم بما استحقوا من عذابه، قد فهم السرائر و علم الضمآئر، و لم تخف علیه المکنونات، و لا اشتبهت علیه الخفیات.

له الأحاطة بکل شی‏ء و الغلبة علی کل شی‏ء و القوة فی کل شی‏ء، و القدرة علی کل شی‏ء.

و لیس مثله شی‏ء، و هو منشی‏ء الشیی‏ء حین لا شی‏ء، دائم قائم بالقسط لا اله الا هو العزیز الحکیم. جل عن ان تدرکه الابصار و هو یدرک الابصار و هو اللطیف الخبیر، لا یلحق احد وصفه من معاینة، و لا یجد أحد کیف هو من سر و علانیة الا بما دل عزوجل علی نفسه.

و أشهد أنه الله الذی ملأ الدهر قدسه، و الذی یغشی الابد نوره، و الذی ینفذ امره بلا مشاورة مشیر و لا معه شریک فی تقدیر و لا تفاوت فی تدبیر، صور ما ابدع علی غیر مثال و خلق ما خلق بلا معونة من احد و لا تکلف و لا احتیال، انشأها فکانت و برأها فبانت، فهو الله الذی لا اله الا هو المتقن الصنعة الحسن الصنیعة العدل الذی لا یجور و الاکرم الذی ترجع الیه الامور.

و اشهد انه الذی تواضع کل شی‏ء لقدرته، خضع کل شی‏ء لهیبته، مالک الاملاک، و مفلک الافلاک، و مسخر الشمس و القمر کل یجری لاجل مسمی یکور اللیل علی النهار، و یکور النهار علی اللیل یطلبه حثیثا.

قاصم کل جبار عنید، و مهلک کل شیطان مرید، لم یکن معه ضد و لا ند احد صمد لم یلد و لم یولد و لم یکن له کفوا احد، اله واحد و رب ماجد یشاء فیمضی و یرید فیقضی و یعلم فیحصی و یمیت و یحیی و یفقر و یغنی و یضحک و یبکی و یدنی و یقضی و یمنع و یعطی.

له الملک و له الحمد بیده الخیر و هو علی کل شی‏ء قدیر، یولج اللیل فی النهار و یولج النهار فی اللیل لا اله الا هو العزیز الغفار، مجیب الدعآء و مجزل العطآء محصی الأنفاس و رب الجنة و الناس، لا یشکل علیه شی‏ء و لا یضجره صراخ المستصرخین و لا یبرمه الحاح الملحین، العاصم

للصالحین، و الموفق للمفلحین و مولی العالمین، الذی استحق من کل خلق ان یشکره و یحمده.

احمده علی السرآء و الضراء و الشدة و الرخآء، و أومن به و ملائکته و کتبه و رسله، اسمع امره و اطیع و ابادر الی کل ما یرضاه و استسلم لقضائه رغبة فی طاعته، و خوفا من عقوبته، لانه الله الذی لا یؤمن مکره و لا یخاف جوره.

و اقر له علی نفسی بالعبودیة، و اشهد له بالربوبیة، و اؤدی ما اوحی الی حذرا من ان لا افعل فتحل بی منه قارعة لا یدفعها عنی احد و ان عظمت حیلته لا اله الا هو، لانه قد اعلمنی انی ان لم ابلغ ما انزل الی فما بلغت رسالته و قد ضمن لی تبارک و تعالی العصمة، و هو الله الکافی الکریم، فأوحی الی:

بسم الله الرحمن الرحیم (یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک) فی علی (و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس)

معاشر الناس! ما قصرت فی تبلیغ ما انزله الله تعالی الی، و انا مبین لکم سبب نزول هذه الآیة.

ان جبرئیل علیه‏السلام هبط الی مرارا ثلاثا یأمرنی عن السلام ربی و هو السلام ان اقوم فی هذا المشهد فاعلم کل ابیض و اسود: ان علی بن ابی‏طالب علیهماالسلام اخی و وصیی و خلیفتی و الامام من بعدی، الذی محله منی محل هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی و هو ولیکم بعد الله و رسوله.

و قد انزل الله تبارک و تعالی علی بذلک آیة من کتابه: (انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلاة و یؤتون الزکاة و هم راکعون) و علی بن ابی‏طالب علیهماالسلام اقام الصلاة و آتی الزکاة و هو راکع یرید الله عزوجل فی کل حال.

و سألت جبرئیل علیه‏السلام ان یستعفی لی عن تبلیغ ذلک الیکم – ایها الناس – لعلمی بقلة المتقین و کثرة المنافقین و ادغال الآثمین و حیل المستهزئین بالاسلام الذین و صفهم الله تعالی فی کتابه بانهم یقولون بألسنتهم ما لیس فی قلوبهم و یحسبونه هینا و هو عند الله عظیم، و کثرة اذاهم لی فی غیر مرة حتی سمونی اذنا.

و زعموا انی کذلک لکثرة ملازمته ایای و اقبالی علیه، حتی انزل الله عزوجل فی ذلک قرآنا: (و منهم الذین یؤذون النبی و یقولون هو اذن قل اذن) علی الذین یزعمون انه اذن (خیر لکم یؤمن بالله و یؤمن للمؤمنین(.

ولو شئت ان اسمی بأسمائهم لسمیت و ان اومی الیهم بأعیانهم لأومیت و ان ادل علیهم لدللت، و لکنی والله! فی امورهم قد تکرمت، و کل ذلک لا یرضی الله منی الا ان ابلغ ما انزل الی (یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک) فی علی (و ان لم تفعل فما بلغت رسالته والله یعصمک من الناس(.

فاعلموا معاشر الناس! ان الله قد نصبه لکم ولیا و اماما مفترضا طاعته علی المهاجرین و الأنصار و علی التابعین لهم باحسان، و علی البادی و الحاضر و علی الأعجمی و العربی و الحر و المملوک و الصغیر و الکبیر و علی الأبیض و الأسود و علی کل موحد ماض حکمه جائز قوله نافذ امره، ملعون من خالفه مرحوم من تبعه مؤمن من صدقه، فقد غفر الله له و لمن سمع منه و اطاع له.

معاشر الناس! انه آخر مقام اقومه هذا المشهد فاسمعوا و أطیعوا و انقادوا لامر ربکم، فان الله عزوجل هو ربکم و ولیکم و الهکم ثم من دونه رسوله محمد ولیکم القائم المخاطب لکم، ثم من بعدی علی ولیکم

و امامکم بأمر الله ربکم، ثم الامامة فی ذریتی من ولده الی یوم القیامة یوم تلقون الله و رسوله، لا حلال الا ما احله الله و لا حرام الا ما حرمه الله، عرفنی الحلال و الحرام و انا افضیت بما علمنی ربی من کتابه و حلاله و حرامه الیه.

معاشر الناس! ما من علم الا و قد أحصاه الله فی، و کل علم علمت فقد احصیته فی علی امام المتقین، و ما من علم الا و قد علمته علیا، و هو الامام المبین.

معاشر الناس! لا تضلوا عنه و لا تنفروا منه و لا تستکبروا من ولایته، فهو الذی یهدی الی الحق و یعمل به و یزهق الباطل و ینهی عنه و لا تاخذه فی الله لومة لائم.

ثم انه اول من آمن بالله و رسوله، و هو الذی فدی رسول الله بنفسه و هو الذی کان مع رسول الله و لا احد یعبد الله مع رسوله من الرجال غیره.

معاشر الناس! فضلوه فقد فضله الله، و اقبلوه فقد نصبه الله.

معاشر الناس! انه امام من الله و لن یتوب الله علی احد انکر ولایته، و لن یغفر الله له، حتما علی الله ان یفعل ذلک بمن خالف امره فیه و ان یعذبه عذابا شدیدا نکرا ابد الآباد و دهر الدهور، فاحذروا ان تخالفوه فتصلوا نارا وقودها الناس و الحجارة اعدت للکافرین.

ایها الناس! بی والله! بشر الأولون من النبیین والمرسلین، و انا خاتم الأنبیاء و المرسلین و الحجة علی جمیع المخلوقین من اهل السماوات و الأرضین، فمن شک فی ذلک فهو کافر کفر الجاهلیة الأولی، و من شک فی شی‏ء من قولی هذا فقد شک فی الکل منه، و الشاک فی الکل فله النار.

معاشر الناس! حبانی الله بهذه الفضیلة منا منه علی و احسانه منه الی، و لا اله الا هو، له الحمد منی ابد الآبدین و دهر الداهرین علی کل حال.

معاشر الناس! فضلوا علیا، فانه افضل الناس بعدی من ذکر و انثی، بنا انزل الله الرزق و بقی الخلق، ملعون ملعون مغضوب مغضوب من رد قولی هذا و لم یوافقه.

الا ان جبرئیل خبرنی عن الله تعالی بذلک و یقول:

»من عادی علیا و لم یتوله فعلیه لعنتی و غضبی (فلتنظر نفس ما قدمت لغد، و اتقوا الله ان تخالفوه فتزل قدم بعد ثبوتها ان الله خبیر بما تعملون(.

معاشر الناس! انه جنب الله الذی ذکر فی کتابه، فقال تعالی: (یا حسرتی علی ما فرطت فی جنب الله(.

معاشر الناس! تدبروا القرآن و افهموا آیاته و انظروا الی محکماته و لا تتبعوا متشابهه، فوالله! لن یبین لکم زواجره و لا یوضح لکم تفسیره الا الذی انا آخذ بیده و مصعده الی وشائل بعضده و معلمکم ان «من کنت مولاه فهذا علی مولاه«، و هو علی بن ابی‏طالب اخی و وصیی، و موالاته من الله عزوجل انزلها علی.

معاشر الناس! ان علیا و الطیبین من ولدی هم الثقل الاصغر، و القرآن هو الثقل الاکبر، فکل واحد منبی‏ء عن صاحبه و موافق له لن یفترقا حتی یردا علی الحوض. هم امنآء الله فی خلقه و حکامه فی ارضه.

ألا و قد ادیت، ألا و قد بلغت، ألا و قد اسمعت، ألا و قد اوضحت، ألا و ان الله عزوجل قال و انا قلت عن الله عزوجل، ألا انه لیس امیرالمؤمنین غیر اخی هذا و لا تحل امرة المؤمنین بعدی لأحد غیره.

(ثم ضرب بیده الی عضده فرفعه، و کان منذ اول ما صعد رسول الله صلی الله علیه و آله شال علیا حتی صارت رجلاه مع رکبة رسول الله صلی الله علیه و آله، ثم قال:)

معاشر الناس! هذا علی اخی و وصیی و واعی علمی و خلیفتی علی امتی و علی تفسیر کتاب الله عزوجل، و الداعی الیه و العامل بما یرضاه، و المحارب لأعدآئه و اوالی علی طاعته، و الناهی عن معصیته خلیفة رسول الله و امیرالمؤمنین و الامام الهادی و قاتل الناکثین و القاسطین و المارقین بأمر الله، اقول ما یبدل القول لدی بأمر ربی.

اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه، و العن من انکره، و اغضب علی من جحد حقه.

اللهم انک انزلت علی ان الامامة بعدی لعلی ولیک عند تبیانی ذلک و نصبی ایاه بما اکملت لعبادک من دینهم و اتممت علیهم نعمتک و رضیت لهم الاسلام دینا، فقلت: (و من یبتغ غیر الاسلام دینا فلن یقبل منه و هو فی الآخرة من الخاسرین(.

اللهم انی اشهدک و کفی بی شهیدا انی قد بلغت.

معاشر الناس! انما اکمل الله عزوجل دینکم بامامته، فمن لم یأتم به و بمن یقوم مقامه من ولدی من صلبه الی یوم القیامة و العرض علی الله عزوجل فأولئک الذین حبطت اعمالهم و فی النار هم خالدون، لا یخفف عنهم العذاب و لا هم ینظرون.

معاشر الناس! هذا علی انصرکم لی و احقکم بی و اقربکم الی و اعزکم علی، و الله عزوجل و انا عنه راضیان، و ما نزلت آیة رضی الا فیه، و ما خاطب الله الذین آمنوا الا بدأ به، و لا نزلت آیة مدح فی القرآن الا فیه، و لا شهد بالجنة فی (هل اتی علی الانسان) الا له، و لا انزلها فی سواه، و لا مدح بها غیره.

معاشر الناس! هو ناصر دین الله و المجادل عن رسول الله، و هو التقی النقی الهادی المهدی، نبیکم خیر نبی و وصیکم خیر وصی و بنوه خیر الأوصیآء.

معاشر الناس! ذریة کل نبی من صلبه و ذریتی من صلب علی.

معاشر الناس! ان ابلیس اخرج آدم من الجنة بالحسد، فلا تحسدوه فتحبط اعمالکم و تزل اقدامکم، فان آدم علیه‏السلام اهبط الی الارض بخطیئة واحدة و هو صفوة الله عزوجل فکیف بکم و انتم انتم و منکم اعدآء الله.

ألا انه لا یبغض علیا الا شقی و لا یتولی علیا الا تقی، و لا یؤمن به الا مؤمن مخلص.

وفی علی والله! نزلت سورة العصر (بسم الله الرحمن الرحیم و العصر – ان الانسان لفی خسر – الا الذین آمنوا و عملوا الصالحات و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر(.

معاشر الناس! قد استشهدت الله و بلغتکم رسالتی، و ما علی الرسول الا البلاغ المبین.

معاشر الناس! اتقوا الله حق تقاته، و لا تموتن الا و انتم مسلمون.

معاشر الناس! آمنوا بالله و رسوله و النور الذی انزل معه من قبل ان نطمس وجوها فنردها علی ادبارها.

معاشر الناس! النور من الله عزوجل فی مسلوک ثم فی علی ثم فی النسل منه الی القآئم المهدی الذی یأخذ بحق الله و بکل حق هو لنا، لأن الله عزوجل قد جعلنا حجة علی المقصرین و المعاندین و المخالفین و الخائنین و الآثمین و الظالمین من جمیع العالمین.

معاشر الناس! انی أنذرکم انی رسول الله الیکم قد خلت من قبلی الرسل افان مت أو قتلت انقلبتم علی اعقابکم و من ینقلب علی عقبیه فلن یضر الله شیئا و سیجزی الله الشاکرین.

الا و ان علیا هو الموصوف بالصبر و الشکر ثم من بعده ولدی من صلبه.

معاشر الناس! لا تمنوا علی الله تعالی اسلامکم فیسخط علیکم و یصیبکم بعذاب من عنده انه لبالمرصاد.

معاشر الناس! انه سیکون من بعدی ائمة یدعون الی النار و یوم القیامة لا ینصرون.

معاشر الناس! ان الله تعالی و أنا بریئان منهم.

معاشر الناس! انهم و اشیاعهم و اتباعهم و انصارهم فی الدرک الأسفل من النار و لبئس مثوی المتکبرین.

ألا انهم اصحاب الصحیفة فلینظر احدکم فی صحیفته فذهب علی الناس الا شرذمة منهم امر الصحیفة.

معاشر الناس! انی ادعها امامة و وراثة فی عقبی الی یوم القیامة، و قد بلغت ما امرت بتبلیغه حجة علی کل حاضر و غائب و علی کل احد ممن شهد أو لم یشهد، ولد أو لم یولد، فلیبلغ الحاضر الغائب و الوالد الولد الی یوم القیامة، و سیجعلونها ملکا و اغتصابا، ألا لعن الله الغاصبین و المغتصبین، و عندها سنفرغ لکم ایها الثقلان فیرسل علیکما شواظ من نار و نحاس فلا تنتصران.

معاشر الناس! ان الله عزوجل لم یکن یذرکم علی ما انتم علیه حتی یمیز الخبیث من الطیب، و ما کان الله لیطلعکم علی الغیب.

معاشر الناس! انه ما من قریة الا والله مهلکها بتکذیبها، و کذلک یهلک القری و هی ظالمة کما ذکر الله تعالی، و هذا علی امامکم و ولیکم و هو مواعید الله والله یصدق ما وعده.

معاشر الناس! قد ضل قبلکم اکثر الأولین، والله! لقد أهلک الأولین و هو مهلک الآخرین، قال الله تعالی: (الم نهلک الأولین ثم نتبعهم الاخرین – کذلک نفعل بالمجرمین – ویل یومئذ للمکذبین(.

معاشر الناس! ان الله قد أمرنی و نهانی، و قد امرت علیا و نهیته، فعلم الأمر و النهی من ربه عزوجل، فاسمعوا لأمره تسلموا، و اطیعوه تهتدوا، و انتهوا لنهیه ترشدوا، و صیروا الی مراده و لا یتفرق بکم السبل عن سبیله.

معاشر الناس! انا صراط الله المستقیم الذی امرکم باتباعه ثم علی من بعدی، ثم ولدی من صلبه ائمة یهدون الی الحق و به یعدلون. (ثم قرأ:)

بسم الله الرحمن الرحیم

(الحمد لله رب العالمین – الرحمن الرحیم – مالک یوم الدین – ایاک نعبد و ایاک نستعین – اهدنا الصراط المستقیم – صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم و لا الضالین) (و قال(:

فی نزلت و فیهم نزلت و لهم عمت و ایاهم خصت، اولئک اولیاء الله لا خوف علیهم و لا هم یحزنون.

ألا ان حزب الله هم الغالبون.

ألا ان اعدآء علی هم أهل الشقاق و النفاق و الحادون و هم العادون و اخوان الشیاطین الذین یوحی بعضهم الی بعض زخرف القول غرورا.

ألا ان اولیآئهم المؤمنون الذین ذکرهم الله فی کتابه فقال عزوجل: (لا تجد قوما یؤمنون بالله و الیوم الآخر یوادون من حاد الله و رسوله ولو کانوا آبائهم او ابنائهم او اخوانهم او عشیرتهم اولئک کتب فی قلوبهم الایمان و ایدهم بروح منه و یدخلهم جنات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها رضی الله عنهم و رضوا عنه اولئک حزب الله الا ان حزب الله هم المفلحون(.

ألا ان اولیاء هم الذین وصفهم الله عزوجل، فقال: (الذین آمنوا و لم یلبسوا ایمانهم بظلم اولئک لهم الأمن و هم مهتدون(.

ألا ان اولیاء هم الذین وصفهم الله عزوجل، فقال: (الذین یدخلون الجنة آمنین. تتلقاهم الملائکة بالتسلیم ان طبتم فادخلوها خالدین(.

ألا ان اولیآئهم الذین قال الله عزوجل: (یدخلون الجنة بغیر حساب(.

ألا ان اعدآئهم الذین یصلون سعیرا.

ألا ان اعدآئهم الذین یسمعون لجهنم شهیقا و هی تفور و لها زفیر: (کلما دخلت امة لعنت اختها(.

ألا ان اعدآئهم الذین قال الله عزوجل: (کلما القی فیها فوج سألهم خزنتها الم یأتکم نذیر – قالوا بلی قد جائنا نذیر فکذبنا و قلنا ما نزل الله من شی‏ء ان انتم الا فی ضلال مبین(.

ألا ان اولیآئهم الذین یخشون ربهم بالغیب لهم مغفرة و اجر کبیر.

معاشر الناس! شتان ما بین الجنة و السعیر، عدونا من ذمه الله و لعنه و ولینا من مدحه الله و احبه.

معاشر الناس! الا و انی منذر و علی هاد.

معاشر الناس! انی نبی و علی وصیی.

ألا و ان خاتم الأئمة منا القآئم المهدی صلوات الله علیه.

ألا انه الظاهر علی الدین.

ألا انه المنتقم من الظالمین.

ألا انه فاتح الحصون و هادمها.

ألا انه قاتل کل قبیلة من اهل الشرک.

ألا انه مدرک کل ثار لأولیآء الله عزوجل.

ألا انه ناصر دین الله عزوجل.

ألا انه العراف فی بحر عمیق.

ألا انه یسم کل ذی فضل بفضله و کل ذی جهل بجهله.

ألا انه خیرة الله و مختاره.

ألا انه وارث کل علم و المحیط به.

ألا انه المخبر عن ربه عزوجل و المنبه بأمر ایمانه.

ألا انه الرشید السدید.

ألا انه المفوض الیه.

ألا انه قد بشر به من سلف بین یدیه.

ألا انه الباقی حجة و لا حجة بعده و لا حق الا معه و لا نور الا عنده.

ألا انه لا غالب له و لا منصور علیه.

ألا انه ولی الله فی ارضه و حکمه فی خلقه و امینه فی سره و علانیته.

معاشر الناس قد بینت لکم و أفهمتکم، و هذا علی یفهمکم بعدی.

ألا و انی عند انقضآء خطبتی ادعوکم الی مصافقتی علی بیعته و الاقرار به ثم مصافقته بعدی.

ألا و انی قد بایعت الله و علی قد بایعنی و انا آخذکم بالبیعة له عن الله عزوجل: (فمن نکث فانما ینکث علی نفسه(.

معاشر الناس! ان الصفا و المروة من شعآئر الله: (فمن حج البیت أو اعتمر فلا جناح علیه ان یطوف بهما و من تطوع خیرا فان الله شاکر علیم(.

معاشر الناس! حجوا البیت، فما ورده اهل بیت الا استغنوا، و لا تخلفوا عنه الا افتقروا.

معاشر الناس! ما وقف بالموقف مؤمن الا غفر الله له ما سلف من ذنبه الی وقته ذلک فاذا انقضت حجته استؤنف عمله.

معاشر الناس! الحجاج معانون و نفقاتهم مخلفة، والله لا یضیع اجر المحسنین.

معاشر الناس حجوا البیت بکمال الدین و النفقه، و لا تنصرفوا عن المشاهد الا بتوبة و اقلاع.

معاشر الناس! اقیموا الصلاة و آتوا الزکاة کما امرکم الله عزوجل، لئن طال علیکم الأمد فقصرتم أو نسیتم فعلی ولیکم و مبین لکم الذی نصبه الله عزوجل بعدی، و من خلفه الله منی و من یخبرکم بما تسألون عنه و یبین لکم ما لا تعلمون.

ألا ان الحلال و الحرام اکثر من أن أحصیهما و اعرفهما، فأمر بالحلال و انهی عن الحرام فی مقام واحد، فأمرت ان آخذ البیعة منکم و الصفقة لکم بقبول ما جئت به عن الله عزوجل فی علی امیرالمؤمنین و الأئمة من بعده الذین هم منی و منه، ائمة قائمهم المهدی الی یوم القیامة الذی یقضی بالحق.

معاشر الناس! کل حلال دللتکم علیه و کل حرام نهیتکم عنه فانی لم ارجع عن ذلک و لم ابدل.

ألا فاذکروا ذلک و احفظوه و تواصوا به و لا تبدلوه و لا تغیروه.

ألا و انی قد اجدد القول.

ألا فأقیموا الصلاة و آتوا الزکاة و أمروا بالمعروف و انهوا عن المنکر.

ألا و ان رأس الأمر بالمعروف ان تنتهوا الی قولی و تبلغوه من لم یحضره و تأمروه بقبوله و تنهوه عن مخالفته، فانه امر من الله عزوجل و منی، و لا امر بمعروف و لا نهی عن منکر الا مع امام معصوم.

معاشر الناس! القرآن یعرفکم الأئمة من بعده ولده، عرفتکم انهم منی و انا منهم، حیث یقول الله عزوجل فی کتابه: (و جعلها کلمة باقیة فی عقبه) و قلت: (لن تضلوا ما ان تمسکتم بهما(.

ر الناس! التقوی التقوی، احذروا الساعة کما قال الله تعالی:

(ان زلزلة الساعة شی‏ء عظیم) اذکروا الممات و الحساب و الموازین و المحاسبة بین یدی رب العالمین و الثواب و العقاب. فمن جآء بالحسنة اثیب علیها و من جآء بالسیئة فلیس له فی الجنان نصیب.

معاشر الناس! انکم اکثر من ان تصافقونی بکف واحدة، و قد امرنی الله عزوجل ان آخذ من ألسنتکم الاقرار بما عقدت لعلی من امرة المؤمنین، و من جآء بعده من الأئمة منی و منه علی ما اعلمتکم ان ذریتی من صلبه، فقولوا بأجمعکم: «انا سامعون مطیعون راضون منقادون لما بلغت عن ربنا و ربک فی امر علی صلوات الله علیه و امر ولده من صلبه من الأئمة، نبایعک علی ذلک بقلوبنا و أنفسنا و ألسنتنا و أیدینا علی ذلک نحیی و نموت و نبعث و لا نغیر و لا نبدل و لا نشک و لا نرتاب و لا نرجع من عهد و لا ننقص المیثاق نطیع الله و نطیعک و علیا امیرالمؤمنین و ولده الأئمة الذین ذکرتهم من ذریتک من صلبه بعد الحسن و الحسین الذین قد عرفتکم مکانهما منی و محلهما عندی و منزلتهما من ربی عزوجل«.

فقد ادیت ذلک الیکم و انهما سیدا شباب اهل الجنة، و انهما الامامان بعد ابیهما علی و انا ابوهما قبله، و قولوا: «اطعنا الله بذلک و ایاک و علیا و الحسن و الحسین و الأئمة الذین ذکرت عهدا و میثاقا مأخوذا لأمیرالمؤمنین من قلوبنا و انفسنا و ألسنتنا و مصافقة ایدینا من ادرکهما بیده و اقر بهما بلسانه و لا نبتغی بذلک بدلا و لا نری من انفسنا عنه حولا ابدا«.

أشهدنا الله و کفی بالله شهیدا و انت علینا به شهید، و کل من اطاع ممن ظهر و استتر و ملائکة الله و جنوده و عبیده و الله اکبر من کل شهید.

معاشر الناس! ما تقولون؟! فان الله یعلم کل صوت و خافیة کل نفس، فمن اهتدی فلنفسه و من ضل فانما یضل علیها، و من بایع فانما یبایع الله عزوجل ید الله فوق ایدیهم.

معاشر الناس! فاتقوا الله و بایعوا علیا امیرالمؤمنین و الحسن و الحسین و الأئمة کلمة طیبة باقیة، یهلک الله من غدر و یری الله من وفی، فمن (نکث فانما ینکث علی نفسه(.

معاشر الناس! قولوا الذی قلت لکم و سلموا علی علی بامرة المؤمنین، و قولوا: «سمعنا و اطعنا غفرانک ربنا و الیک المصیر«، و قولوا: «الحمد لله الذی هدانا لهذا و ما کنا لنهتدی لولا ان هدانا الله«.

معاشر الناس! ان فضائل علی بن ابی‏طالب عندالله عزوجل، و قد انزلها فی القرآن اکثر من ان أحصیها فی مقام واحد، فمن انبأکم بها و عرفها فصدقوه.

معاشر الناس! من یطع الله و رسوله و علیا و الائمة الذین ذکرتهم فقد فاز فوزا عظیما.

معاشر الناس! السابقون السابقون الی مبایعته و موالاته و التسلیم علیه بامرة المؤمنین، اولئک هم الفآئزون فی جنات النعیم.

معاشر الناس قولوا ما یرضی الله به عنکم من القول: (فان تکفروا انتم و من فی الأرض جمیعا فلن یضر الله شیئا(.

اللهم اغفر للمؤمنین و المؤمنات و اغضب علی الکافرین و الحمد لله رب العالمین.

بنام خداوند بخشنده مهربان

حمد و ستایش پروردگاری را سزاست که در عظمت یکتا و در وحدانیت بی‏همتا است. سلطنت او باعظمت و در اداره‏ی امور خلایق مقتدر و به همه مخلوقات دانا و در همه جا حاضر و ناظر و قدرت او بر همه موجودات غالب است.

بزرگی که ازلی است و ستوده‏ای که زوال ندارد، آفریننده آسمان‏ها و گستراننده‏ی کهکشان‏ها و فرمانروای مطلق زمین و آسمان‏هاست، منزه و مقدس است خداوندی که فرشتگان و روح القدس همه مخلوقات اویند.

افاضه فیوضاتش جمیع موجودات را احاطه نموده و نعم بی‏پایانش بر خلایق گسترده شده، همه را می‏بیند و هیچ چشمی او را نخواهد دید.

بخشنده، بردبار و غفور است، رحمت او همه چیز را فراگرفته و بندگان را به نعمت خویش منت نهاده است، به انتقام متمردین شتاب نمی‏فرماید و گنه‏کاران و ستمکاران را به زودی به عقوبت نمی‏گیرد.

به اسرار بندگان دانا و به رازهای درونی آنها بینا و هیچ اندیشه‏ای از او پنهان نیست.

نهفته‏ای بر او مشتبه نمی‏گردد. علم او جمیع موجودات را فراگرفته و بر هر چیز غالب، قاهر و قادر است.

خداوندی که مثل و مانند ندارد، پدید آورنده کائنات و به وجود آورنده‏ی مخلوقات، هنگامی که هیچ چیز نبوده است. پاینده‏ای که به عدل و داد حکومت می‏فرماید، معبودی جز او نیست توانا و دانا است.

او برتر از آن است که ادراکات مقام ذاتش را درک نمایند و اوست که به همه‏ی افکار و اندیشه‏های خلایق بینا و آگاه است و او لطیف و خبیر است.

کسی نتواند او را وصف نماید و به اسرار آفرینش او از پنهان و

آشکارا راه یابد مگر آن که خود او را راهنمایی فرماید.

گواهی می‏دهم که نور ذات جمالش همه آفرینش را فراگرفته و پرتو افاضات و انوار رحمانیتش کران تا کران هستی را مشعشع نموده و امر و فرمان او در سراسر وجود کائنات حکم‏فرماست.

مقدرات و سرنوشت مسیر عالم وجود به قدرت کامله او بدون مشورت و کمک تحقق می‏یابد و در آن تغییر و تبدیلی راه ندارد، آنچه به وجود آورده مثل و مانند نداشته و آنچه را که آفریده از کسی کمک نگرفته است.

در آفرینش کائنات رنج، مشقت، نقشه و طرح نداشته، آنچه خواسته موجود شده و آنچه را ایجاد فرموده، نمایان گردیده است.

او خدای یگانه‏ای است که جز او خالقی وجود ندارد، صنع او حکیمانه و آفرینش او نیکوست، دادگری که ظلم و جور ندارد. بزرگواری که بازگشت همه امور به سوی اوست.

شهادت می‏دهم که هر موجودی در پیشگاه باعظمتش متواضع و فروتن است و هر چیزی در برابر هیبت و قدرتش حقیر و ناچیز است. مالک تمام ملک وجود و گرداننده همه افلاک است، خورشید و ماه به فرمان او بوده و هر یک در مجرای حرکت خود برای مدتی که خواست اوست، در گردشند. و روشنایی روز را به تاریکی شب می‏پوشاند و ظلمت شب را به روشنایی روز مبدل می‏نماید، چرخ آفرینش شب و روز شتابان در حرکتند.

او قهاری است که هر طاغی سرکش را از پای درمی‏آورد و هر شیطان متمرد را هلاک می‏گرداند، کسی با او منازعه نکند و برای او شبیه و نظیری وجود ندارد.

یگانه‏ای است بی‏نیاز، نه زاییده و نه زاییده شده و کسی با او همتا نیست.

خدایی که یگانه است و پروردگاری که باعظمت است، آنچه اراده فرماید موجود می‏گردد و به آنچه موجود کرده، آگاه است، اوست که می‏میراند و حیات می‏بخشد.

تهی‏دست می‏کند و بی‏نیاز می‏گرداند، می‏خنداند و می‏گریاند، نزدیک می‏کند و دور می‏نماید، بازمی‏دارد و عطا می‏فرماید، ملک هستی از آن اوست و حمد و ستایش برای اوست و خیر و سعادت به دست قدرت اوست و بر انجام هر کاری قادر است.

شب را به روز می‏آورد و روز را شب می‏گرداند، نیست خدایی مگر خدای عزیز و آمرزنده. دعا را اجابت می‏فرماید و عطای خود را زیاد می‏گرداند. آمار و شماره‏ی آفرینش خود را دارد، آفریننده‏ی همه‏ی خلایق از جن و انس می‏باشد، هیچ کاری بر او دشوار نیست. در فریادرسی بیچارگان ملول نمی‏شود و اصرار درخواست کننده او را نمی‏آزارد. حافظ نیکوکاران، توفیق بخش رستگاران و ولی نعمت جهانیان است. خداوندی که سزاوار است همه‏ی خلایق شکرگزار او باشند.

در آسایش و راحتی و در شدت و سختی، در همه حال او را ستایش می‏نمایم. من به او ایمان دارم و فرشتگان و کتاب‏های آسمانی و پیامبرانش را تصدیق می‏کنم. امر او را می‏شنوم و فرمان او را اطاعت می‏کنم و به رضای او عمل می‏نمایم و به آنچه برای من بخواهد، راضی هستم.

من با علاقه بندگی و اطاعت او را می‏نمایم و از عذاب او می‏ترسم.

او خداوندی است که از عذاب او ایمن نتوان بود و جور و ستم بر هیچ کس نخواهد فرمود، اعتراف می‏کنم به بندگی خود و گواهی می‏دهم به خداوندی او و انجام می‏دهم آنچه را که به من وحی فرماید، اگر خودداری نمایم از ابلاغ آنچه به من وحی شده می‏ترسم به بلایی مبتلا شوم که احدی نتواند از من دفع نماید هر چند تدبیر او زیاد باشد.

معبودی جز او نیست. او به من اعلام فرموده که اگر نرسانم آنچه وحی شده، تبلیغ رسالت نکرده‏ام و خداوند ضمانت نموده که مرا حفظ فرماید و خداوند بزرگ برای حفظ من کافی است.

خداوند بر من وحی فرستاده است:

به نام خداوند بخشنده‏ی مهربان «ای پیامبر! برسان آنچه را که فرستاده شد به سوی تو از پروردگارت و اگر انجام ندهی تبلیغ رسالت نکرده‏ای و خداوند تو را از شر مردم حفظ خواهد نمود«.

ای مردم! در ابلاغ آنچه بر من وحی شده کوتاهی نکرده‏ام و برای شما سبب نزول این آیه را بیان می‏نمایم.

جبرئیل علیه‏السلام سه بار بر من نازل شد، و سلام پروردگار را به من ابلاغ نمود و مرا مأمور نمود که در این محل بایستم و آنچه را وحی آورده به شما ابلاغ نمایم. تا بر هر سفید و سیاه اعلام کنم که علی بن ابی‏طالب برادر من، وصی من، جانشین من و امام بعد از من است و مقام او نسبت به من مانند مقام هارون نسبت به موسی است. جز آن که پیامبری بعد از من نخواهد آمد و او بعد از من رسول و پیشوا بر شما است و این فرمان را خداوند تبارک و تعالی صادر فرموده است.

این آیه از کتاب خدا است که: «این است و جز این نیست ولی شما خدا و پیامبر او هستند و آنان که ایمان آورده‏اند و اقامه نماز می‏نمایند و در حال رکوع زکات می‏دهند» و علی بن ابی‏طالب اقامه نماز نمود و در حال رکوع زکات داد و او در هر حال رضای پروردگار را می‏جوید.

ای مردم! من از جبرئیل علیه‏السلام سئوال نمودم: آیا ممکن است که خداوند مرا از ابلاغ این امر معاف فرماید، برای آنکه می‏دانم پرهیزکاران کم هستند و منافقین بسیارند. و فسادانگیزان گنه‏کار که به اسلام حیله و استهزا می‏کنند بی‏شمارند و خداوند تبارک و تعالی در قرآن آنها را معرفی می‏نماید که آنچه با زبان می‏گویند به آن ایمان ندارند و گمان می‏کنند این کار کوچکی است در حالی که در پیشگاه خداوند بسیار بزرگ می‏باشد. و به خاطر آن که آنها مرا اذیت بسیار کردند و به من نسبت دادند که به هر سخن گوش می‏دهم و آن را قبول می‏نمایم و گمان کردند چنین هستم، برای آن که او بیشتر با من ملازم بود و من به او عنایت داشتم.

خداوند عزوجل در پاسخ آنها وحی نازل نمود و چنین فرمود: «از ایشان کسانی هستند که پیامبر را می‏آزارند و می‏گویند: او گوش شده، بگو: گوش دادن پیامبر به صحبت دیگران خیر شماست؛ زیرا او ایمان به خدا دارد و گفته‏های مؤمنین را تصدیق می‏نماید«.

اگر می‏خواستم نام آنها را بیان نمایم، بیان می‏نمودم و اگر می‏خواستم آنها را معرفی کنم، معرفی می‏کردم و اگر می‏خواستم آنها را نشان دهم، نشان می‏دادم؛ ولی به خدا سوگند؟! درباره‏ی آنها بزرگواری می‏کنم و آنها را رسوا نمی‏نمایم و با همه‏ی این گذشت‏ها

خداوند از من راضی نمی‏شود، مگر آنچه را وحی فرموده ابلاغ نمایم.

ای پیامبر! برسان آنچه را وحی شد به سوی تو از پروردگارت، اگر نرسانی تبلیغ رسالت نکرده‏ای و خداوند تو را از شر مردم حفظ می‏نماید«.

ای مردم! آگاه باشید که خداوند علی علیه‏السلام را سرپرست و پیشوا بر شما قرار داده و اطاعت او را بر مهاجر و انصار و همه مردم واجب فرموده است، شهری و بیابانی، عرب و عجم، بنده و آزاد، کوچک و بزرگ، سفید و سیاه هر که خدا را می‏پرستد باید فرمان علی علیه‏السلام را اطاعت کند و گفتار او را تصدیق نماید و امر او را انجام دهد.

محروم از رحمت حق است کسی که مخالفت کند، مشمول رحمت پروردگار است کسی که از او پیروی نماید، مؤمن است کسی که او را به این سمت تصدیق نماید. کسانی که از او اطاعت کنند و فرمان او برند خداوند آنها را می‏آمرزد.

ای مردم! این آخرین بار است که من برای رساندن امر پروردگار در اینجا قیام نموده‏ام، بشنوید و اطاعت کنید و تسلیم فرمان پروردگار خود باشید. خداوند عزوجل پروردگار شماست. و ولی نعمت شما و معبود شماست و بعد از خداوند پیامبرش محمد سرپرست شماست – که هم اکنون با شما سخن می‏گوید – و بعد از من، علی علیه‏السلام سرپرست و پیشوای شماست که به امر پروردگارتان به این سمت منصوب شده است و بعد از علی علیه‏السلام پیشوایی امت در اولادش – که فرزندان من از نسل او هستند – خواهد بود و تا

روز قیامت حجت خدا بر خلق می‏باشند، روزی که ملاقات می‏کنید خدا و پیامبر او را.

حلالی نیست مگر آنچه را که خداوند حلال فرموده و حرامی نیست مگر آنچه را که خداوند حرام فرموده و آنچه را که خداوند از حلال و حرام به من تعلیم فرموده من همه را به علی علیه‏السلام آموخته‏ام.

ای مردم! هیچ علمی نیست مگر آن که خداوند آن را به من آموخت و هر دانشی که به من آموخته شد من آن را به علی علیه‏السلام پیشوای پرهیزکاران آموختم و او پیشوای بزرگ و آشکار شماست.

ای مردم! مبادا علی علیه‏السلام را تنها بگذارید و از او دوری کنید و از پیشوایی او سرپیچی نموده و تکبر نمایید. او تنها کسی است که شما را به سوی حق رهبری می‏نماید و به حق عمل می‏کند و شما را از آن بازمی‏دارد و از ملامت ملامت کنندگان در راه خدا بیمی ندارد.

ای مردم! علی علیه‏السلام اول کسی است که ایمان به خدا و پیامبر او آورد و برای حفظ جان پیامبر خدا صلی الله علیه و آله جان‏بازی نمود.

او اول کسی است که با پیامبر خدا صلی الله علیه و آله پروردگار را عبادت می‏کرد، هنگامی که احدی از مردان غیر از او با من خدا را عبادت نمی‏کرد.

ای مردم! علی علیه‏السلام را بزرگ شمارید که خداوند او را فضیلت داده و به او روی آورید که خداوند او را به خلافت منصوب نموده است.

ای مردم! علی علیه‏السلام پیشوای شما از طرف خداست و خداوند هرگز نمی‏پذیرد عذر کسی را که منکر پیشوایی او باشد و چنین

شخصی آمرزیده نخواهد شد. هر که فرمان پروردگار را درباره پیشوایی علی علیه‏السلام رد کند بر خدا است که او را عذاب نماید؛ عذاب دردناکی که هرگز پایان نداشته باشد.

پس ای مردم! بترسید از این که مخالفت با علی علیه‏السلام کنید که در این صورت به آتشی که هیزم آن سنگ و اندام گنه‏کاران باشد خواهید افتاد، این آتشی است که بر کافران مهیا شده است.

ای مردم! به خدا سوگند! پیامبران و فرستادگان خدا همه به رسالت من بشارت داده‏اند و من خاتم پیامبران و رسولان هستم و حجت خدا بر تمام مخلوقات زمین و آسمان‏ها می‏باشم، هر که در مرتبت من شک کند، پس او کافر است و به کفر زمان جاهلیت خواهد بود و هر که در قسمتی از گفتارهای امروز من شک کند محققا در همه‏ی گفتارهای من شک خواهد داشت و مأوایش جهنم است.

ای مردم! خداوند این فضیلت را به من عطا فرموده و این احسانی است از طرف پروردگار من، نیست معبودی جز او، حمد و ستایش من همیشه و در همه حال بر او باد.

ای مردم! فضیلت و برتری دهید علی علیه‏السلام را؛ چرا که او بعد از من افضل بر همه مردم از زن و مرد می‏باشد. خداوند روزی خلایق را به سبب ما فرستاده و نظام آفرینش را به واسطه ما پایدار فرموده است، دور از رحمت خدا است، دور از رحمت خدا است، غضب خدا بر اوست، غضب خدا بر اوست؛ کسی که گفتار مرا رد کند و پیشوایی علی علیه‏السلام را قبول ننماید.

آگاه باشید که جبرئیل از جانب پروردگار به من خبر داده که

خداوند تبارک و تعالی فرموده است: «هر که علی را دشمن بدارد و پیشوایی او را قبول ننماید لعنت و غضب من بر او باد«.

پس باید هر کس بنگرد برای فردای قیامت چه فرستاده است.

بترسید از خدا اگر با علی علیه‏السلام مخالفت نمایید، و بترسید از لغزشی که پس از ثبات و استقامت شما رخ دهد، خداوند به هر چه می‏کنید، آگاه است.

ای مردم! علی علیه‏السلام در کنار خدا و طرفدار حق است و خداوند در کتاب خود فرموده است: «متمردین هنگام مرگ حسرت و اندوه می‏برند که چرا از طرفدار حق دوری کرده‏اند«.

ای مردم! در فهم معانی قرآن دقت و تأمل نمایید. آیات کتاب خدا را بفهمید. به محکمات آن توجه داشته باشید و در متشابهات پیروی از هوای نفس نکنید. به خدا سوگند! هرگز روشن نمی‏نماید بر شما نواهی قرآن را و واضح نمی‏کند بر شما تفسیر کتاب خدا را؛ جز کسی که من دست او را گرفته‏ام و نزد خود قرار داده‏ام و بازوی او را بلند کرده‏ام و اعلام می‏کنم: «هر که من پیشوای او هستم، علی، پیشوای اوست» پیشوایی او بر شما از جانب پروردگار عزوجل اعلام شده که بر من وحی گردیده است.

ای مردم! بدانید علی علیه‏السلام و پاکان از اولاد من سنگینی کوچکتر و قرآن سنگینی بزرگ‏تر است و هر کدام از آنها خبر دهنده‏ی یکدیگرند و مطابقت با هم دارند و هرگز از هم جدا نخواهند شد تا در قیامت بر من وارد شوند.

ای مردم! علی علیه‏السلام و پاکان از اولاد من امین خداوند در میان مردم هستند و آنها فرمانروا در زمین می‏باشند.

آگاه باشید که من امر رسالت را ادا کردم، آگاه باشید که آنچه باید برسانم رساندم، آگاه باشید که محققا به شما شنواندم، آگاه باشید که بر شما آشکار نمودم، آگاه باشید که خداوند عزوجل فرمود و من هم از جانب پروردگار تبارک و تعالی گفتم. آگاه باشید که امیرالمؤمنین غیر از برادرم علی علیه‏السلام نیست و این منصب بعد از من بر احدی غیر از علی علیه‏السلام نخواهد بود.

(آنگاه بازوی علی علیه‏السلام را گرفت و بلند نمود و به حدی بالا برد که پاهای علی علیه‏السلام محاذی زانوی پیامبر صلی الله علیه و آله قرار گرفت و فرمود:)

ای مردم! این علی برادر من و وصی من، مخزن دانش من، جانشین من بر امت و مفسر کتاب خداوند عزوجل می‏باشد.

او کسی است که شما را دعوت به قرآن می‏نماید و حامل به اعمالی است که مورد رضای پروردگار است. او با دشمنان قرآن به جنگ برمی‏خیزد و بر اطاعت از قرآن هدایت و راهنمایی می‏کند، او مردم را از معصیت خدا بازمی‏دارد، او جانشین پیامبر خدا و امیرمؤمنان می‏باشد. او راهنمای مردم است و به امر خداوند با عهدشکنان و ستمگران و آنهایی که از دین خارج شده‏اند، جهاد می‏نماید. آنچه می‏گویم از نزد خود نمی‏گویم، به فرمان خداوند آفریدگارم می‏گویم.

بارالها! دوست بدار هر که علی علیه‏السلام را دوست بدارد، دشمن بدار هر که علی علیه‏السلام را دشمن بدارد، دور گردان از رحمت خود آنهایی که انکار کنند پیشوایی او را غضب فرما بر کسانی که غضب کنند حق او را.

پروردگارا! تو این فرمان را بر من نازل فرمودی و پیشوایی امت

را بعد از من مخصوص علی علیه‏السلام ولی خود قرار دادی و دستور دادی که به بیان آن مردم را آگاه نمایم و او را به پیشوایی منصوب گردانم و به این سبب دین را بر بندگانت کامل فرمودی و نعمتت را بر آنها تمام گردانیدی و از بندگانت به داشتن دین اسلام راضی شدی و فرمودی: «هر کس دینی غیر از اسلام اختیار نماید هرگز از او قبول نخواهد شد و در آخرت از زیانکاران است«.

پروردگارا! تو را شاهد می‏گیرم و شهادت تو بر من کافی است که من فرمان تو را رساندم.

ای مردم! خداوند عزوجل به سبب پیشوایی علی علیه‏السلام دین شما را کامل فرمود، پس کسانی که به پیشوایی او و فرزندان من که از صلب او هستند و بعد از او در مقام او قرار خواهند گرفت و تا روز قیامت پیشوای امت می‏باشند نگروند، روز قیامت که بر خداوند عزوجل وارد شوند، اعمال آنها باطل و تباه گشته است و در آتش منزل و مأوای ابدی خواهند داشت و تخفیفی از عذاب بر آنها نخواهد بود و مورد نظر لطف قرار نخواهند گرفت.

ای مردم! این علی علیه‏السلام بهتر از شما مرا یاری می‏کند و از شما نزد من سزاوارتر و نزدیکتر و عزیزتر است و خداوند عزوجل و من از او راضی هستیم.

هیچ آیه‏ی رضایتی در قرآن نازل نشده، مگر درباره‏ی او و هیچ کجا خطاب بر مؤمنین نشده، مگر از او شروع شده و هیچ آیه‏ی مدحی در قرآن نازل نشده، مگر در مورد او و شهادت به بهشت در سوره‏ی «هل اتی» داده نشده، مگر برای او و برای احدی غیر از او آن سوره نازل نشده است. و غیر او را مدح نفرموده است.

ای مردم! او یاری کننده دین خدا و جدال کننده از جانب پیامبر خدا است، او پرهیزکار، پاکیزه، راهنما و راه یافته است، پیامبر شما بهترین پیامبران، جانشین او بهترین جانشینان و فرزندان او بهترین اوصیاء می‏باشند.

ای مردم! نسل هر پیامبری از صلب اوست و نسل من از صلب علی علیه‏السلام خواهد بود.

ای مردم! شیطان با حسدی که داشت به وسوسه آدم را از بهشت بیرون کرد، مبادا شما حسد برید که اعمالتان باطل شود و قدمهایتان بلغزد.

همانا آدم علیه‏السلام به سبب یک خطا به زمین هبوط نمود در حالی که او برگزیده خداوند عزوجل بود. پس چگونه است کیفر شما و حال آنکه بعضی از شما دشمنان خدا خواهید بود؟

آگاه باشید که دشمنی با علی علیه‏السلام نمی‏کند مگر کسی که بدبخت است و دوستی با او نمی‏ورزد، مگر کسی که با پرهیزکار است و ایمان به او نمی‏آورد، مگر کسی که ایمان او خالص باشد، به خدا سوگند که سوره‏ی عصر در مورد علی علیه‏السلام نازل شده که: به نام خداوند بخشنده مهربان. «قسم به عصر که بشر در زیانکاری است. مگر کسانی که ایمان به خدا آورند و عمل شایسته انجام دهند و سفارش نمایند به پیروی از حق و توصیه نمایند به صبر و شکیبایی«.

ای مردم! خدا را گواه می‏گیرم که مأموریت خود را انجام دادم و فرمان خدا را به شما رساندم و بر فرستاده‏ی خدا وظیفه‏ای جز ابلاغ آشکارا نمی‏باشد.

ای مردم! از خداوند بترسید و آنچه را که حق پرهیزکاری است

عمل نمایید تا مسلمان بمیرید.

ای مردم! ایمان بیاورید به خدا و پیامبر او و ایمان بیاورید به نوری که نازل شده به پیامبر او، قبل از آنکه اعمالتان ناچیز شود و صورت‏هایتان به حسرت به عقب برگردد.

ای مردم! نور مطلق از جانب خداوند عزوجل می‏باشد و آن نور در من قرار گرفته است و بعد از من در علی علیه‏السلام می‏باشد و بعد از او در نسل او خواهد بود تا زمان حضرت قائم مهدی (عجل الله تعالی فرجه) آن کسی که حق را آشکار نماید و حق از دست رفته ما را به ما برگرداند.

خداوند عزوجل ما را حجت خود قرار داده بر آنهایی که کوتاهی می‏کنند و دشمنی می‏ورزند و مخالفت و خیانت می‏نمایند و گنه‏کار و ستمکار می‏باشند.

ای مردم! شما را انذار می‏دهم که من فرستاده خداوند بر شما هستم و پیش از من هم رسولانی آمدند. آیا اگر من مردم، یا کشته شدم شما به آیین پیشینیان خود بازگشت می‏نمائید؟ و هر که از اسلام برگشته و به گذشتگان خود بپیوندد هرگز به خداوند ضرری نمی‏رساند و خداوند پاداش شکرگزاران را به زودی عطا می‏فرماید.

آگاه باشید که علی علیه‏السلام به شکیبایی و شکرگزاری موصوف است و بعد از او فرزندان من که از صلب او هستند، صبور و شاکر می‏باشند.

ای مردم! بر خدا منت نگذارید که مسلمان شده‏اید و اگر منت

نهید، خداوند بر شما غضب نموده و شما را به عذاب گرفتار می‏نماید، زیرا او مراقب اعمال شماست.

ای مردم! به زودی بعد از من پیشوایانی شما را به آتش دعوت می‏نمایند و آنها در قیامت یاوری نخواهند داشت.

ای مردم! بدانید که خداوند تبارک و تعالی و من از آنها بیزاریم و بدانید که آنها با یاران و پیروانشان در درکات پست جهنم جای دارند و جایگاه بدی متکبران خواهند داشت.

آگاه باشید که آنها یاران صحیفه هستند. پس شما باید در موضوع صحیفه توجه نمایید. زیرا توطئه صحیفه همه را – جز عده معدودی – به گمراهی می‏کشاند.

ای مردم! من امامت و پیشوایی امت را به امانت به شما می‏سپارم و آن را به وراثت در فرزندان و اعقاب خود تا روز قیامت قرار می‏دهم.

ای مردم! آنچه مأمور به ابلاغ آن بودم به شما رساندم و این ابلاغ حجتی است بر کسانی که حاضرند و آنهایی که غائب می‏باشند و کسانی که شاهدند و حضور دارند و آنهایی که حضور ندارند و کسانی که متولد شده‏اند و یا آنهایی که متولد نشده‏اند. پس باید حاضرین به غائبین و پدرها به فرزندان تا قیامت این پیام را برسانند.

ای مردم! به زودی امامت و پیشوایی به صورت زمامداری و کشورداری غصب می‏گردد. لعنت خدا بر غضب‏کنندگان و بر آنهایی که غاصبین را یاری می‏نمایند. و پروردگار به زودی به حساب جن و انس برای جزای اعمال رسیدگی می‏فرماید و آنگاه

شعله‏هایی از آتش و مس گداخته بر متمردین می‏افروزد که نتوانند از خود دفع نمایند.

ای مردم! خداوند عزوجل شما را به حال خود واگذار ننموده که هر چه بخواهید، انجام دهید. این آزادی عمل برای آن است که پاک از ناپاک جدا گردد و خداوند شما را به غیب آگاه ننموده است.

ای مردم! به خدا سوگند! اهل شهرها و قریه‏ها هلاک نشدند مگر آن که گفتار پیامبران خود را تکذیب نمودند و خداوند هلاک می‏نماید کسانی را که ستمکار باشند، همچنان که در کتاب خود نام آنها را ذکر فرموده است.

ای مردم! این علی علیه‏السلام امام و پیشوای شماست و او از مواعید الهی می‏باشد و خداوند بر آنچه وعده فرموده، وفا می‏نماید.

ای مردم! بیشتر پیشینیان گمراه شدند و خداوند آنها را هلاک نمود و بازماندگان متمرد را نیز هلاک می‏فرماید، هم چنان که خداوند تبارک و تعالی فرماید: «آیا هلاک نکردیم گذشتگان را همان طور هلاک می‏نماییم بازماندگان را و با مجرمین چنین معامله خواهیم کرد. وای بر حال آنها روز قیامت اگر گفتار پیامبران را تکذیب کرده باشند«.

ای مردم! خداوند به من امر و نهی فرموده و من به علی علیه‏السلام امر و نهی نمودم و علی علیه السلام آگاه شد به آنچه خداوند عزوجل به من امر و نهی فرموده است. پس بشنوید فرمان او را تا از غضب خداوند ایمن شوید و اطاعت کنید امر او را تا رستگار شوید و از نهی او احتراز کنید تا سعادتمند گردید و به میل او عمل نمایید و راه خود

را از راه او جدا نسازید.

ای مردم! من صراط مستقیم الهی در میان خلایق هستم و من شما را به پیروی از فرمان خدا امر می‏کنم و بعد از من علی علیه‏السلام صراط مستقیم خداوند می‏باشد.

و بعد از علی علیه‏السلام فرزندان من از صلب او پیشوایان امت هستند و مردم را به پیروی از فرمان خداوند دعوت نموده و در طریق حق راهنمایی می‏نمایند.

(آنگاه حضرتش فرمود:) به نام خداوند بخشنده مهربان، «حمد و ستایش خدای را که پروردگار جهانیان است، خداوند بخشنده و مهربان است. صاحب روز جزا است. پروردگارا! تنها تو را می‏پرستیم و فقط از تو یاری می‏طلبیم. ما را به راه راست هدایت فرما. راه کسانی که بر آنها نعمت بخشیدی، نه راه کسانی که بر آنها غضب نمودی و نه راه گمراهان«.

ای مردم! سوره حمد درباره‏ی من، علی علیه‏السلام و عترت من نازل شده است و شامل حال آنها بوده و به آنها اختصاص دارد و آنها دوستان خدا هستند و ترس و وحشتی بر آنها نیست و محزون هم نخواهند شد.

آگاه باشید حزب خداوند غالب است.

آگاه باشید دشمنان علی علیه‏السلام اهل تفرقه و نفاق و دشمن یکدیگر بوده و برادران شیاطین هستند که بعضی بر بعض دیگر وحی و الهام می‏نمایند و گفتار ناهنجار آنها از روی غرور و جهل می‏باشد.

آگاه باشید! دوستان علی علیه‏السلام و عترت من ایمان آورندگان به خدا

هستند. و خداوند عزوجل در کتاب خود آنها را چنین توصیف می‏فرماید:

»ای پیامبر، نمی‏یابی مردمی را که به خدا و روز قیامت ایمان داشته باشند و با دشمنان خدا و پیامبر دوستی نمایند، اگر چه آنها از پدران یا فرزندان یا برادران یا اقوام ایشان باشند، خداوند ایمان را در دل‏هایشان قرار داده است و آنها را از جانب خود یاری می‏فرماید و آنها به بهشت‏هایی داخل می‏شوند که در زیر درختان آن جوی‏ها روان هستند و در آنجا جاویدان بوده و خداوند از آنها راضی و آنها هم از خداوند راضی می‏باشند و آنها حزب خدا هستند و حزب خدا رستگار خواهد بود«.

آگاه باشید! دوستان علی علیه‏السلام و عترت من را خداوند تبارک و تعالی چنین توصیف می‏فرماید: «آنها کسانی هستند که ایمان آورده و ایمانشان را به ظلم آلوده ننموده‏اند. آنها ایمن از عذاب پروردگار می‏باشند و رستگار خواهند بود.»

آگاه باشید! دوستان علی علیه‏السلام و عترت من را خداوند تبارک و تعالی چنین توصیف می‏فرماید: «آنها کسانی هستند که داخل بهشت می‏شوند و در امن و امان می‏باشند و فرشتگان را ملاقات می‏نمایند در حالی که به آنها خیر مقدم می‏گویند و نوید می‏دهند که شما در بهشت جاویدان هستید«.

آگاه باشید! دوستان علی علیه‏السلام و عترت من را خداوند تبارک و تعالی چنین توصیف می‏فرماید: «آنها کسانی هستند بدون حساب داخل در بهشت خواهند شد«.

آگاه باشید: دشمنان علی علیه‏السلام و عترت من کسانی هستند که به

آتش دوزخ کشیده می‏شوند.

آگاه باشید: دشمنان علی علیه‏السلام و عترت من کسانی هستند که غرش جهنم را می‏شنوند و لهیب آتش را که در فوران است می‏بینند و هر دسته‏ای که داخل در جهنم شوند دسته دیگر را لعنت می‏نمایند.

آگاه باشید! دشمنان علی علیه‏السلام و عترت من کسانی هستند که خداوند درباره‏ی آنها چنین می‏فرماید: «هنگامی که گروهی را در جهنم می‏ریزند، خازنین جهنم از آنها سئوال می‏نمایند؟ آیا پیامبری که شما را از عذاب بترساند بر شما نیامد؟ در جواب گویند: آری، آمد ولی ما گفتار او را تکذیب نمودیم و به او گفتیم که بر تو چیزی نازل نشده و تو در گمراهی آشکار می‏باشی«.

آگاه باشید! دوستان علی علیه‏السلام و عترت من کسانی هستند که در خفا و پنهانی از پروردگار خود ترسان و ایمان آنها سبب آمرزش و پاداش بزرگ بر آنها خواهد بود.

ای مردم! بین بهشت و جهنم تفاوت بسیار است. دشمن ما کسی است که خداوند او را مذمت کرده و لعنت نموده است. و دوست ما کسی است که خداوند او را مدح نموده و دوست خود خوانده است.

ای مردم! بدانید من ترساننده هستم و علی علیه‏السلام راهنما است.

ای مردم! من پیامبر هستم و علی علیه‏السلام جانشین من است.

آگاه باشید! آخرین راهنمای امت هم از خاندان ما می‏باشد و او حضرت قائم مهدی علیه‏السلام است. درود خدا بر او باد.

آگاه باشید! او بر کلیه ملل با ادیان مختلف پیروز می‏گردد.

آگاه باشید! او از ظالمین انتقام می‏گیرد.

آگاه باشید! او تمام دژها را فتح نموده و ویران می‏گرداند.

آگاه باشید! او مشرکین را از هر نژاد و ملتی باشند نابود می‏نماید.

آگاه باشید! او انتقام خون دوستان خدا را می‏گیرد.

آگاه باشید! او یاور دین خداوند عزوجل می‏باشد.

آگاه باشید! او کشتیبان دریای مواج و سامان‏بخش زندگی متلاطم خلایق است.

آگاه باشید! او فضل و برتری دانایان و جهل و بی‏خردی نادانان را می‏داند.

آگاه باشید! او برگزیده خداوند و منتخب او می‏باشد.

آگاه باشید! او وارث علوم است و علم او به تمام علوم احاطه دارد.

آگاه باشید! او گزارش دهنده فرمان خداوند عزوجل می‏باشد و احکام الهی را روشن می‏نماید.

آگاه باشید! او راست‏گو و درست‏کردار است و در انجام امور پایدار و استوار می‏باشد.

آگاه باشید! امور خلایق به او تفویض شده است.

آگاه باشید! پیامبران گذشته همه به وجود او بشارت داده‏اند.

آگاه باشید! او آخرین حجت خداوند است و بعد از او حجتی نخواهد بود و در جهان حقی نیست مگر با او و علم و دانشی نیست مگر نزد او.

آگاه باشید! هیچ کس بر او غلبه نمی‏نماید و کسی بر او پیروز نمی‏گردد.

آگاه باشید! او ولی خدا در زمین می‏باشد و حکم و فرمان او حکم و فرمان خداوند است و پروردگار او را به اسرار آفرینش خود از پنهان و آشکار آگاه ساخته است.

ای مردم! آنچه لازم بود برای شما روشن نمودم و به شما فهماندم و بعد از من علی علیه‏السلام آنچه لازم باشد به شما می‏فهماند.

ای مردم! پس از آن خطبه من پایان یافت شما را به دست دادن و بیعت با علی علیه‏السلام دعوت می‏نمایم و بعد از آن که من با او بیعت نمودم، شما با او بیعت نمایید و به او تبریک گویید.

آگاه باشید! من با خداوند عهد و پیمان بسته‏ام و علی علیه‏السلام با من بیعت نموده است و من از طرف خداوند عزوجل از شما برای علی علیه‏السلام بیعت می‏گیرم. پس هر که عهدشکنی کند ضرر آن بر خود اوست.

ای مردم! سعی بین صفا و مروه از شعارهای خدایی است. هر کس حج خانه خدا نماید، یا عمره به جای آورد گناهی بر او نمی‏باشد که بر صفا و مروه طواف نماید و کسی که خواستار کارهای نیک باشد و آن را انجام دهد خداوند پاداش او را می‏دهد و بر اعمال بندگان آگاه است.

ای مردم! به زیارت خانه خدا روید هیچ خاندانی وارد مکه نشود مگر آن که به لطف میزبان مستغنی گردد و هیچ خاندانی سرپیچی ننماید مگر آنکه فقیر و مستمند گردد.

ای مردم! هیچ بنده‏ی مؤمنی در مواقف حج توقف ننماید مگر آن که خداوند گناهانش را ببخشد و چنانچه زمان وقوف منقضی گردد و عمل حج انجام نشود باید در سال دیگر انجام داده شود.

ای مردم! حجاج مورد لطف خاص پروردگار می‏باشند و آنچه در راه خدا خرج نمایند برای آنها ذخیره خواهد بود و خداوند عمل هیچ نیکوکاری را ضایع نمی‏نماید.

ای مردم! زیارت خانه خدا را برای اکمال دین و انفاق در راه او انجام دهید و از آن جایگاه برنگردید مگر آنکه از گناهان خود توبه نمائید و تصمیم بگیرید که دیگر هرگز مرتکب گناه نشوید.

ای مردم! نماز به پای دارید و زکات دهید آن چنان که خداوند تبارک و تعالی دستور فرموده است و اگر هر آینه مدت زمانی گذشت و شما در انجام فرامین الهی کوتاهی کردید و یا دستورالعمل احکام را فراموش نمودید پس علی علیه‏السلام پیشوای شما و روشن کننده احکام الهی شماست، خداوند عزوجل او را بعد از من به این سمت منصوب فرموده است. و خداوند او را جانشین من قرار داده، هر چه از او سؤال نمایید به شما پاسخ می‏دهد و بر شما بیان می‏نماید آنچه را که نمی‏دانید.

آگاه باشید! حلال و حرام احکام الهی بیش از آن است که من همه را یادآور شوم و شما را در یک مکان به تمام آنها آگاه نمایم؛ ولی در این مقام شما را به حلال خدا امر می‏کنم و از حرام او نهی می‏نمایم و من مأمور هستم که با شما اتمام حجت نمایم و برای قبول آنچه را که پروردگار عزوجل بر من نازل فرموده از شما برای علی علیه‏السلام امیرمؤمنان بیعت بگیرم و پیشوایان بعد از او را که از فرزندان من و نسل او می‏باشند به شما معرفی نمایم؛ پیشوایانی که قائم آنها حضرت مهدی (عج الله تعالی فرجه) می‏باشد و تا روز قیامت حجت خدا بر خلق خواهد بود و به حق حکومت می‏فرماید.

ای مردم! من شما را به هر حلالی دلالت کردم و از هر حرامی نهی نمودم و حلال و حرام را از جانب پروردگار به شما رساندم و هرگز نمی‏توانم از گفتار خود برگردم و آن را تغییر و تبدیل نمایم. بر شماست که آنها را یاد آورید و به خاطر بسپارید و به یکدیگر توصیه نمایید و آنها را تغییر و تبدیل ننمائید.

آگاه باشید! من مجددا گفتار خود را تکرار می‏نمایم. نماز را به پای دارید و زکات بدهید. امر به نیکی کنید و از منکر نهی نمایید.

و آگاه باشید که بالاترین امر به معروف آن است که در گفتار من استوار و ثابت قدم بمانید و به کسانی که در این محل حضور ندارند، گفتار مرا برسانید و آنها را به قبول آن وادارید و از مخالفت با آن نهی نمایید این فرمانی است که از جانب خداوند عزوجل صادر شده و من شما را به اطاعت از آن امر می‏نمایم و امر به معروف و نهی از منکر همان امر و نهی امام معصوم می‏باشد.

ای مردم! خداوند در قرآن معرفی می‏نماید که امامان بعد از علی علیه‏السلام فرزندان او هستند. من هم به شما معرفی نمودم که آنها فرزندان من و من پدر آنها می‏باشم، چنانچه خداوند تبارک و تعالی در کتاب خود فرماید: «کلمه باقیه را در نسل او قرار دادیم من شما را آگاه نمودم مادامی که قرآن و عترت من راهنمای شما باشند، هرگز گمراه نخواهید شد«.

ای مردم! از گناه دوری جویید و از روز قیامت بترسید. خداوند عزوجل می‏فرماید: «زلزله قیامت باعظمت است» به یاد مرگ باشید و زمان حساب و سنجش اعمال را فراموش ننمایید که سرانجام در دادگاه عدل خداوند به حساب شما رسیدگی می‏شود و جزای

اعمال شما از نیک و بد داده خواهد شد. هر کس در آن دادگاه پرونده عملش پیروی از فرمان خدا باشد پاداش نیک به او عطا می‏شود و هر که نافرمانی از خدا کرده باشد از بهشت بهره‏ای نخواهد داشت.

ای مردم! جمعیت شما بیشتر از آن است که یک یک با من بیعت نمایید، خداوند عزوجل مرا امر فرموده که با زبان از شما اقرار بگیرم برای پیشوایی علی علیه‏السلام امیرمؤمنان و امامان بعد از او که به شما معرفی نمودم، آنها فرزندان من از صلب او خواهند بود.

پس همه شما اقرار نمایید و همه بگویید: «شنیدیم و اطاعت می‏کنیم و راضی هستیم و فرمان می‏بریم از آنچه ابلاغ نمودی بر ما از طرف پروردگار برای پیشوایی علی علیه‏السلام و پیشوایی فرزندان او که امامان بعد از او خواهند بود، درود خدا بر آنها باد. بیعت می‏نماییم با دل‏های خود و جانهای خود و دست و زبان خود و با این بیعت باقی هستیم مادامی که زنده‏ایم و زمانی که می‏میریم و بعد از مرگ که زنده می‏شویم و بیعت خود را تغییر و تبدیل نمی‏دهیم و شک نمی‏آوریم و مردد نمی‏شویم و از عهد خود برنمی‏گردیم. و پیمان‏شکن نمی‏باشیم و از خدا اطاعت می‏نماییم و مطیع تو هستیم و فرمانبر علی علیه‏السلام امیرمؤمنان و فرزندان او می‏باشیم و اطاعت می‏کنیم امامانی را که اعلام نمودی از فرزندان تو از صلب علی علیه‏السلام بعد از حسن و حسین علیهماالسلام خواهند بود و تو مقام حسن و حسین علیهماالسلام را به ما معرفی نمودی و منزلت آنها را در پیشگاه خداوند بیان داشتی و آنها بزرگواران و آقایان جوانان اهل بهشت می‏باشند و بعد از پدر پیشوایان امت خواهند بود.»

ای مردم! باز هم بگویید: «اطاعت می‏کنیم خدا و پیامبر او را و اطاعت می‏نماییم علی علیه‏السلام و فرزندان او را و عهد و پیمان می‏بندیم با علی علیه‏السلام امیرمؤمنان با دل‏های خود و جان‏های خود و زبان‏های خود و بیعت می‏نماییم با کسی که با علی علیه‏السلام بیعت نموده است و اقرار می‏نماییم که هرگز این بیعت را تبدیل نکنیم و هرگز از آن سرپیچی ننماییم. در این بیعت خدا را شاهد می‏گیریم. و خداوند برای شهادت کافی است و تو هم بر ما شاهد باش و تمام کسانی که فرمانبر تو هستند از آنهایی که حضور دارند و آنهایی که حضور ندارند و فرشتگان و مؤمنین همه بر ما شاهد باشند و شهادت خداوند بالاترین شهادت‏ها است«.

ای مردم! آنچه را که می‏گویید خداوند صدای شما را می‏شنود و از ضمیر شما آگاه است. هر که پیروی نماید رستگار خواهد شد و هر که سرپیچی نماید ضرر آن بر خود اوست. هر که با علی علیه‏السلام بیعت نماید با خداوند عزوجل بیعت نموده است و دست قدرت خداوند بالاترین دست‏هاست.

ای مردم! از خدا بترسید و با علی علیه‏السلام امیرمؤمنان بیعت نمایید و بدانید که او و فرزندان او حسن و حسین علیهماالسلام و پیشوایان بعد از آنها کلمه پاک و باقیه الهی در زمین می‏باشند. خداوند هلاک می‏نماید کسی را که حیله کند، و ترحم می‏فرماید بر کسی که وفادار بماند. هر که عهدشکنی کند به خود ستم کرده است.

ای مردم! آنچه را که با شما گفتم به دیگران بگویید در مقابل مقام امیرالمؤمنین تسلیم باشید و بگویید: «پروردگارا شنیدیم و اطاعت کردیم و آمرزش تو را می‏طلبیم و بازگشت ما به سوی تو می‏باشد«.

و بگویید: «حمد و ستایش خدا را که ما راهنمایی فرمود و اگر راهنمایی نمی‏نمود رستگار نمی‏شدیم«.

ای مردم! فضایل علی بن ابی‏طالب علیه‏السلام را خداوند عزوجل در قرآن ذکر فرموده و آن بیشتر از آن است که در یک مجلس بتوان بیان نمود. پس هر که به فضایل او آگاهتان کرد و او را شناساند او را تصدیق نمایید.

ای مردم! هر که از خدا و پیامبر و علی امیرمؤمنان و امامان بعد از او – که به شما معرفی نمودم – اطاعت کند محققا به رستگاری بزرگی نایل شده است.

ای مردم آنهائی که برای بیعت با علی سبقت گیرند و او را دوست بدارند و تسلیم امیرالمؤمنین باشند به نعم الهی در بهشت سرفراز خواهند شد.

ای مردم! سخنی گویید که خدا از شما راضی و خشنود گردد و اگر شما و همه مردم روی زمین کافر شوید، هرگز ضرری به خدا نمی‏رسانید.

پروردگارا! مردان و زنان مؤمن را بیامرز و کافران را مورد خشم خود قرار ده.

حمد و ستایش مخصوص پروردگار عالمیان است. (2).

1) مسجدی که در محل وقوع واقعه غدیرخم بنا شده، و تا زمان شهید اول (قرن هفتم) موجود بوده، چنانچه شهید اول در برخی از کتب خود به وجود آن اشاره کرده است.

2) برگرفته از کتاب «پرتوی از غدیر» اثر ارزشمند دانشمند محترم حضرت آیت‏الله مهدی حائری تهرانی.