شیعیان و پیروان اهلبیت علیهمالسلام، همان گونه که در معارف و احکام دین از دستورات و فرمایشات آن بزرگواران تبعیت میکنند، تمامی آن چیزهایی را هم که به آنها تعلق دارد (از قبیل قبر مطهر، مکان عبادت و محل عبور آنان و امثال آن) مورد احترام و بزرگداشت و تبرک قرار میدهند، و این امر را از عوامل متمم ولایت و محبت خود به سرورانشان و لوازم اتباع و تشیع میدانند.
و این شیوه، کرداری شایسته و صحیح است، زیرا نقاط مزبور، یا محل دفن آنان است که به زیارتش میشتابند، یا جای عبادتشان است که در آن به عبادت حق متعال مشغول میشوند، یا مکان سرور آنان میباشد که شیعیان با دیدن آن شاد میشوند و یا جایگاه حزن و غمشان بوده که پیروانشان در آنجا برای ایشان اندوهگین و اشکبار میگردند، و این همان تشیع محض و اقتدای صحیح است.
از این قبیل است آنچه ما در کربلا مشاهده میکنیم از مقام دستهای حضرت ابوالفضل علیهالسلام که از زمان قدیم به عنوان مقام دستهای حضرت ابوالفضل علیهالسلام شناخته شده و در هر عصری شیعیان به زیارت آن دو مقام شتافتهاند و هر نسلی از نسل پیشین فراگرفته است که در این دو مکان مقدس به پیشگاه آن حضرت عرض ادب نمایند و همین شیوهی پسندیده که «سیرهی مستمره» نامیده میشود برای اثبات قداست آن دو مکان
کافی است، وگرنه بسیاری از مشاهده مشرفه مورد سؤال قرار میگیرد. (1).
مقام دست راست در سمت شمال شرقی دروازهی بغداد، در محلهی باب خان نزدیک در شرقی صحن مطهر ابوالفضل علیهالسلام قرار دارد. بر دیوار مقام، ضریحی کوچک نصب است که بر کتیبهی آن، دو بیت به فارسی نگاشته شده است که سرایندهی آن و نیز تاریخ بنا و ضریح در کتیبهی مزبور مشخص نگشته است. آن دو بیت به قرار زیر است:
افتاد دست راست خدایا ز پیکرم
بر دامن حسین رسان دست دیگرم
دست چپم بجاست اگر نیست دست راست
اما هزار حیف که یک دست بیصداست
گر مرا افتاد از تن دست راست
شکر حق دارم که دست چپ بجاست
آن که تن را پی کند در راه دوست
تیغ و زوبین، نرگس و ریحان اوست
جمله میدانید حیدرزادهام
جان خود در راه جانان دادهام
دست من بالای دست ماسواست
دست سرباز حسین دست خداست
گر نیفتد از بدن در عشق یار
دست باشد در بدن بهر چه کار؟! (2).
مقام دست چپ نیز در بازارچهی نزدیک درب کوچک صحن، واقع در جنوب شرقی میباشد که به بازارچهی عباس معروف است. بر دیوار، نردهای نصب است و بر کاشیهای آن اشعار زیر نگاشته شده که اثر طبع شیخ محمد سراج میباشد:
سل اذا ما شئت واسمع و اعلم
ثم خذ منی جواب المفهم
ان فی هذا المقام انقطعت
یسرة العباس بحر الکرم
هیهنا یا صاح طاحت بعد ما
طاحت الیمینی بجنب العلقم
أجر دمع العین و ابکیه أسا
حق أن یبکی بدمع عن دم
اگر میخواهی از من بپرس و سپس پاسخی قانع کننده را از من دریافت کن: اینجا مکان مقدسی است که در آن دست چپ حضرت عباس علیهالسلام، آن دریای کرم، قطع شده است. آری در اینجا دست چپ او قطع شد، پس از آنکه دست راستش در کنار علقمه از
تن جدا گردیده بود. اشک دیدگان خویش را بر رخسار جاری ساز و در این غم گریه کن، که شایسته است به جای اشک، خون گریه کرد. (3).
1) نوعا نیز، زمانی که در باب هر یک از سنن و آداب تاریخی شیعه، تحقیق علمی – تاریخی مبسوطی صورت میگیرد، معلوم میشود که دارای پایههای متین و استواری در تاریخ و حدیث و سیره است (ربانی خلخالی(.
2) ریاض القدس قزوینی: جلد 2، صفحهی 81.
3) سردار کربلا: صفحهی 322.