فداکاری عباس علیهالسلام در حد ایثار بود. ایثار یعنی آنچه را خود لازم دارد به دیگران میبخشد، مانند گرسنهای که غذای مورد نیاز خود را به فقیر میدهد، بنابراین ایثار مرحلهای بالاتر از سخاوت است.
حضرت عباس علیهالسلام به پیروی از پدر و برادرانش حسن
و حسین علیهماالسلام در راه حق، ایثارگر بود و به راستی که در این راستا از همه چیز خود گذشت و آنچه داشت در طبق اخلاص نهاده و به پیشگاه خداوند اهدا کرد. امان نامهی دشمن را رد کرد و استوار و ثابت قدم از حق دفاع نمود.
ایثار او تا آنجا بود که جیرهی آب خود را برای دیگران میگذاشت، با اینکه سخت تشنه بود در کنار شریعهی فرات به خاطر آنکه برادرش تشنه است، آب ننوشید. دستهایش را قبل از خود ایثار کرد. خداوند در قرآن، انصار (مسلمانان مدینه) را به خاطر آنکه مهاجران (مسلمانان مکه) را بر خود مقدم داشتند، تمجید میکند و ایثارگر میخواند:
و یؤثرون علی انفسهم ولو کان بهم خصاصة؛
آنها (در غذا رسانی و مسکن) مهاجران را بر خود مقدم میدارند، گرچه خود به شدت فقیر هستند. (حشر – 9)
عباس علیهالسلام با اینکه به شدت تشنه بود، دیگران را بر خود مقدم داشت.
او سه برادرش را جلوتر از خود به میدان فرستاد و ایثار کرد و طبق بعضی از روایات، دو پسرش به نام عبدالله و محمد را که نوجوان بودند، به میدان فرستاد و هر دو در کربلا شهید شدند. (1).
1) اعیان الشیعه، چاپ جدید، ج 1، ص 610.