روزهای طفولیت عباس در حالی آغاز شد که پدر گرانقدر او چون آینهی معرفت، ایمان، دانایی و کمال در مقابل او قرار داشت. گفتار الهی و رفتار آسمانی علی علیهالسلام تأثیری عمیق بر وی نهاد.
او خود را بر ساحل دریای علوم و معارف پدر میدید و در کنار جهاد و تقوا حس میکرد. (1) در خانهای که بر خاک قرار داشت ولی از افلاک برتری یافته بود، خانهای که فرشتگان با خضوع و خشوع در آن فرود میآمدند، محل نزول اسرار هدایت بود و آغوش مهربان آن، پناهگاه هر پناهنده و امید هر امیدوار محسوب میشد (2).
عباس در کودکی زورقنشین دریای بیکرانهی معرفت بود و به سان ماه تابان از خورشید وجود پدر نور میگرفت. با فراستی چشمگیر و دقتی فراوان، خوشهچین خرمن حقایق ولایت بود و از بلندای بینش امام بهرههای بسیار میبرد. امیرمؤمنان علی علیهالسلام، پرورش و تکامل فرزندش را چنین توصیف میکند:
»ان ولدی العباس زق العلم زقا.» (3).
همانا فرزندم عباس در کودکی علم آموخت و به سان نوزاد کبوتر که از
مادرش آب و غذا میگیرد از من معارف فرا گرفت.
امام علیهالسلام، که تسلطی چشمگیر بر الفاظ دارد و در بیان حقایق بینظیر است. با عبارتی کوتاه، بلندای عظمت فرزند عزیز خود را توضیح میدهد که عباس از هنگام طفولیت از قابلیتی عظیم برخوردار بوده است (1).
از این رو، در آغازین روزهایی که الفاظ بر زبان وی جاری میشد، امام علیهالسلام به فرزندش فرمود: بگو یک.
عباس گفت: یک.
حضرت ادامه داد: بگو دو.
عباس خودداری کرد و گفت: شرم میکنم با زبانی که خدا را به یگانگی خواندهام دو بگویم. (4).
پرورش در آغوش امامت و دامان عصمت، شالودهای پاک و مبارک برای ایام نوجوانی و جوانی عباس فراهم کرد تا در آیندهی حوادث، نخلی بلند قامت از استقامت و سنگربان حماسه و مردانگی باشد.
نگاه بصیرت آمیز علی علیهالسلام آیندهی عباس را نظاره میکرد، از این رو گاه سخنانی بر زبان میراند که آشنایان را در اندوه فرومیبرد. روزی امالبنین فرزند دلبندش را در آغوش علی علیهالسلام گذارد و با لبخندی رضایت آمیز شاهد بوسههای پدر بر دستان کودک بود که سرشک غم از دیدگان امیرمؤمنان علیهالسلام جاری شد. با تعجب فراوان علت گریه شویاش را سؤال
کرد. حضرت، امالبنین علیهاالسلام را از مشیت الهی آگاه کرد و فرمود: دستان عباس در راه یاری حسین علیهالسلام قطع خواهد شد!
ناگاه صدای شیون و نالهی مادر دلسوخته به آسمان بلند شد و اهل خانه همگی از این خبر به ناله درآمدند. اما علی علیهالسلام از مقام و عظمت نور دیدهاش نزد خداوند سخن به میان آورد، از عطای الهی به عباس پرده برداشت و فرمود:
»پروردگار متعال دو بال به او رحمت خواهد کرد تا به سان عمویش جعفر بن ابیطالب، در بهشت پرواز کند.»
نسیم رحمت آفرین کلام علی علیهالسلام آرامش خاطر و تسلیم روانی برای امالبنین پدید آورد و او را مسرور ساخت. (5).
1) العباس، ص 92.
2) وام گرفته از اشعار بلند مرحوم سید محمد حسین کشوان (ر. ک: قمر بنیهاشم، ص 37، سردار کربلا، ص 190(.
3) ثمرات الاعواد، ج 10، ص 105، مولد العباس بن علی علیهالسلام، ص 62، العباس، ص 94.
4) فرسان الهیجا، ج 1، ص 190، مستدرک وسائل الشیعه، ج 3، ص 815.
5) قمر بنیهاشم، ص 19، مولد العباس بن علی علیهالسلام، ص 60؛ سردار کربلا، ص 164؛ زندگانی قمر بنیهاشم، ص 53.
